nağı yöntemi ile gerçekleştirilen alın birleştirme uyulamalarına ait kaynak ağzı tasarımları yer almaktadır. 8 mm kalınlığa kadar olan parçalar üzerinde tek paso ile gerçekleştirilen kaynak uygulamalarında yüksek kaliteye sahip kaynak dikişleri, kök açıklığı bırakılmadan ve uygun bir altlıkla birlikte küt alın kaynağı ağzı kullanılarak elde edilebilir (Şekil la). 16 mm kalınlığa kadarki parçalar üzerinde iki paso ile gerçekleştirilen kaynak uygulamalarında da kök açıklığı bırakmadan çalışmak mümkündür. Ancak bu durumda, kaynak altlığı kullanılmadığı için birleştirilecek olan yüzeylerin birbirlerine iyice yaklaştırılmış olması gerekmektedir. Bu türdeki kaynak ağzı tasarımının en büyük avantajı çok az hazırlık gerektirmesi ve uygun nüfuziyetli, yüksek kaliteli kaynak dikişlerinin elde edilmesine olanak sağlamasıdır. Kalınlığı 8 mm ve üstündeki parçaların, belirli bir kök yüksekliğine sahip "Tek Taraflı V" kaynak ağzı ile gerçekleştirilen tek pasolu alın kaynağı uygulamalarında, erimeyen altlıklar kullanılmalıdır (Şekil lb). Endüstriyel uygulamaların büyük bir çoğunluğunda kalınlığı en fazla 3238 mm olan malzemeler kullanılır. Kök yükseklikleri ise 3.2 ile 4.8 mm arasında değişmektedir. Parça kalınlığının 16 mm'yi aştığı durumlarda, altlık kullanılmadan gerçekleştirilen iki pasolu kaynak uygulamalarında da bu bağlantı şeklinden yararlanılır. Birinci paso bağlantısının "V" şeklindeki bölümünde gerçekleştirilir (Şekil lb). Parça daha sonra ters çevrilerek atılan ilk paso arka paso konumuna getirilir. Bu konumda iken bitirme pasosu bağlantının düz tarafından ve ilk pasonun köküne iyice nüfuz edecek şekilde gerçekleştirilir. Çift pasolu kaynak uygulamalarındaki kök yüksekliği yaklaşık olarak 9.5 mm'dir. Şekil ld'de gösterilen "Çift Taraflı r-6.4mm 1 19.1 mm ! L 6.4mm Şekil 2: 304 kalite paslanmaz çelik için tipik bir çift tarafıl "V" bağlantısı 1. Paso: 700 Amp, 33 Volt 6.8 mm/sn kaynak hızı 2. Paso: 950 Amp, 35 Volt, 5.1 mm/sn kaynak hızı Güç kaynağı: DC Kutuplama: Doğru kutuplama Elektrod cinsi ve çapı: 308 kalite (4.8 mm) Toz cinsi: Nötr V" kaynak ağzı ve kaynak sırası ile ilgili bilgiler Şekil 2'de gösterilmektedir. Şekil lf'de yer alan "Tek Taraflı U" kaynak ağzı da sık kullanılan bir tasarım şeklidir. Bağlantının ters tarafında genellikle küçük boyutlu ve elle hazırlanan bir kaynak altlığı kullanılır. Kök pasodan sonra, "U" formundaki oyuğun her sırasının 2 paso ile oluşturulmasına özen gösterilerek doldurulması önerilir. Kaynak ağzının her iki tarafını bağlayan tozaltı kaynağı pasosundan cürufun temizlenmesi sırasında büyük zorluklarla karşılaşılabilinir. ince kesitli paslanmaz çeliklerin kaynağında DC güç üniteleri sık olarak kullanılır. Kalın parçalarda hem AC hem de DC kullanılabilse de daha çok DCile çalışması tercih edilir. Kullanılan kaynak akımları, karbon çeliklerinin kaynağında kullanılan akım değerlerinin % 80'i seviyesindedir. Tek pasolu kaynak teknikleri genellikle% 40 -% 60'Iık bir seyrelme ile gerçekleşir. Bu oran çok pasolu kaynak uygulamalarının kullanılması ile azaltılabilir. Tozaltı kaynağı, gözle görülür derecede uzun bir zaman aralığı süresince sıvı halde kalabilen, geniş hacimli bir erimiş metal oluşturur. Erimiş haldeki bu metalin katılaşana kadar desteklenmesi ve konumunun akmadan korunması gerekmektedir. En sık kullanılan kaynak altlıkları eriyen ve erimeyen altlıklar olmak üzere ikiye ayrılır. Paslanmaz çeliklerin kaynağındakullanılan erimeyen altlıkların başında bakır altlıklar gelmektedir. Eğer bakırdan üretilen plakalar soğutma çubuğu olarak kullanılıyorsa, bakırın eriyerek tane sınırlarına doğru nüfuz etmemesi için gerekli olan önlemlerin alınmış olması gerekmektedir. Bakır altlıklarındaki kanatlara ait ölçüler Şekil 3'te belirtilmiştir. Bakır altlıkların yerine, bazı uygulamalarda seramik altlıklar da kullanılabilir. Eriyebilen türdeki metalik altlıklatersane • eylül-ekim 2009 13
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=