~guJama Gemi ve Yatlarda Titreşim İzolasyonu Sabit titreşim sönümleyici sistemler,gemi ve yatlarda3 tabakalı sandviç form oluşturarak uygulanıyor. Titreşim kaynaklarını çevreleyenyüzeylereuygulanan titreşim sönümleyici malzemeler,gerekli ve yeterli vibrasyon sönümünü gerçekleştirerek, kaynaktan çıkan vibrasyonun daha zayıf yüzeylereiletilerek yayılmasını önlüyor. G emi ve yatlarda, gürültü kaynaklarından çıkan yüksek seviyedeki vibrasyonu düşürmek için titreşim sönümleme teknolojisi kullanılıyor. Bu sistemler, pasif ve aktif gürültü kontrol teknikleri olarak ikiye ayrılıyor. Aktif gürültü kontrolü tekniğiyle, ses kaynağının tam tersi yönünde aynı şiddet ve aynı frekansta ses kaynağı yaratılarak iki gürültünün birbirini yok etmesi sağlanıyor. Tek bir ses kaynağı kullanılarak gemi ve 22 tersane • eylül / ekim 2010 yatlardaki gürültüyü kontrol etmek mümkün olmadığı için pasif gürültü kontrol teknikleri, yani "izolasyon"yöntemi kullanılıyor. Bu yazımızda yat ve gemilerin inşa süreçlerinde yaygın olarak kullanılmaya başlanan titreşim sönümleyici sistemler arasında yer alan, sabit titreşimin kontrolü ve uygulama tekniklerini ele alacağız. Titreşim sönümleyici sistemlerin; gemi ve yatlarda öncelikli olarak kısıtlı yüzeylere uygulanması tavsiye ediliyor. Titreşim kaynaklarını çevreleyen yüzeylere uygulanan titreşim sönümleyici malzemeler, gerekli ve yeterli vibrasyon sönümünü gerçekleştirerek, kaynaktan çıkan vibrasyonun daha zayıf yüzeylere iletilerek yayılmasını önlüyor. Zira titreşim sönümleyici malzemelerin uygulanmadığı yüzeylerde kaynaktan serbest kalan vibrasyon, gemi veya yat üzerinde hiç tahmin edilemeyen herhangi bir zayıf noktadan yayılarak, yüksek seviyelerde gürültü olarak karşımıza çıkıyor. Tüm sabit titreşim sönümleyici sistemlerde 3 tabakalı sandviç form oluşturuluyor: Birinci tabaka gemi-yat yüzeyi, ikinci tabaka viskoelastik film tabakası veya yapıştırıcı, üçüncü ve son tabaka olarak da titreşim plakaları kullanılıyor. Bu sandviç sistemde, yüzey kaynak tarafından vibrasyona tabii olduğunda titreşim vizkoelastik film tabakası tarafından düşük yollu ısıya çevriliyor; geri kalan titreşim isevizkoelastik tabaka üzerinden titreşim plakaları üzerinde rezonansa geçerek, vibrasyon kaynak mahallinde sönümlendiriliyor. Sabit titreşim sönümleyici malzemeler, özellikle sacın 6.0 mm ve daha kalın olduğu yüzeylerde çok yüksek titreşim sönümleme özelliğine sahipler. Gemilerde çıplak alüminyum bir yüzeyin sönümleme kayıp faktörü (damping lossfactor) 0,006 iken, sabit sessönümleyici malzeme kullanılarak bu titreşim sönümleme katsayısı O,1 seviyesine kadar çıkıyor. Bu ise teorik ses düşümünün 20 dB ve daha üstünde olduğu anlamına geliyor. Uygulama prosedürleri Titreşim sönümleyici plakalar, viskoelastik yapıştırıcısı ile birlikte sadece üretici firmanın veya tersane mühendislerinin uygulanmasında gerekli gördüğü yerlere, gürültü kaynaklarını çevreleyen yüzeylere tatbik edilmeli. Bu yazıda sabit titreşim sönümleyici plakaların gemi yüzeyine uygulanmasında genel prosedürlere ilişkin bilgileri yer alıyor: - Uygulama yapılacak mahallerde titreşim plakalarının alanı, toplam yüzeyin yüzde 70' ini aşmamalı r ( \
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=