Tersane Dergisi 31. Sayı (Aralık 2013)

16 tersane • aralık 2013 görüş D ünyanın sayılı gemi söküm merkezi durumunda olan ülkemizde, gemi söküm faaliyetleri halen Gemi Söküm Yönetmeliği ve diğer yasal mev- zuatlar kapsamında yürütülmekte. Hâlihazırdaki gemi söküm faaliyet- lerindeki yetersizliklerin meydana getirdiği problemler çevreye olduğu kadar işçilerin güvenliği ve sağlığı açısından da sorunlar yaratmaktadır. Başta Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO),Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) ve Birleşmiş Millet- ler Çevre Programı (UNEP) olmak üzere uluslararası kurumlar ve denizcilik örgütleri tarafından gemi söküm ve geri dönüşüm süreçlerini daha çevreci ve güvenli bir şekilde yürütülmesini sağlamak amacıyla düzenlemeler yapılmaktadır. Gemi söküm sektöründeki bu düzenleme ihtiyaçları doğrultusunda, ISO (International Organization for Standardization) Uluslararası Stan- dard Organizasyonu tarafından ISO 30000 standardının son versiyonu 2009 yılında yayınlandı ve yürür- lüğe girdi. Lloyd’s Register / LRQA Türkiye tarafından Türkiye’de Ali- ağa gemi söküm alanında ilk defa belgelendirme denetimi yapılan bu standardın temel amacı; ulusal ve uluslararası standartlara göre, çevreci ve güvenli bir gemi söküm sürecini taahhüt etmek için geliştiri- lecek ve uygulanacak politika, pro- sedür, talimat ve hedefler için gemi geri dönüşümü faaliyetleri ile ilgili uluslararası standart gerekliliklerini belirlemek ve uygulamaktır. ISO 30000 standardı, geri dönü- şüm için geminin kabulü, gemi üze- rindeki tehlikelerin ve tehlikeli atık- ların belirlenmesini, ayrıştırılmasını ve değerlendirilmesini, gemilerin geri dönüşümü için kabul edilmiş notifikasyon ve ithalat gereksinim- lerini belirlenmesini, gemi söküm faaliyetlerinin çevreci, güvenli ve insan sağlığına uygun bir şekilde yürütülmesini, geri dönüşüm ve atık yönetim süreçlerinin kontrollü bir şekilde uygulanması ile çalışanlara yönelik ilk yardım, sağlık kontrol- leri, çalışma ortamı, tesisler gibi sosyal olanakların temin edilmesini sağlayan bir yönetim sistemidir. Gemi Geri DönüşümYönetim sis- temi ile gemiden kaynaklı atıkların ve malzemelerin işlenmesi ve depo- lanması, atık akışı ve geri dönüşüm akışı yönetimi, geminin son elden çıkarılmasını da içeren prosesler için doküman kontrolü gibi tüm prosesler etkin bir şekilde yönetilmektedir. Özellikle çalışanların iş, çalışma ortam ve şartlarının iyileştirilmesini de hedefleyen ISO 30000 standardı, gemi söküm tesislerinin hem çevre, hem de iş sağlığı-güvenliği şartlarını sağlayacak şekilde, etkin bir yönetim sisteminin uygulanmasını öngörü- yor. Bu standart, Türk gemi söküm ve geri dönüşüm sektörüne çevre ve iş sağlığına vereceği desteklerle ve ISO 30000:2009 Gemi Geri Dönüşüm Yönetim Sistem Standardı Alparslan Tuğrul GÜRSES LRQA Türkiye, ISO 30000:2009 Baş Denetçisi