Tersane Dergisi 40. Sayı (Eylül-Ekim 2015)

tersane • eylül 2015 33 mek için hazırlanan ABS Kılavuzuna konulmuştur. Bu riskler çoğunlukla aşağıdakilerle alakalıdır: • LNG yakıt tankının bitişindeki mahallerde yangın çıkması ve dolayısıyla sıcaklığın artması ve buna bağlı olarak tank içinde bulunan ürünün basıncının yükselmesi olasılığı; • LNG yakıt tankından yanıcı ürünlerin sızıntı yapma olasılığı ve dolayısıyla yangın/patlama riski; • LNG yakıt tankından dondurucu akışkanın sızıntı yapma olasılığı ve dolayısıyla dondurucu akışkana temas eden yapılarda ciddi derecede gevrek kırılma riski ve sonuç olarak ortaya çıkan yapısal bütünlük kaybı. Yukarıdaki senaryoların ilk iki maddesinde sıralanan (yakıt tankının bitişiğindeki mahallerde yangın ve tanktan gaz sızıntısı olması nedeniyle meydana gelen yangın veya patlama) risk ve sonuçların hafifletilmesine yönelik önlemler, bunlarla sınırlı olmamak üzere aşağıdaki gibidir: • Tankların bulunduğu mahallerin tutuma kaynağı içeren mahallerden ayrılması: bu mahaller uygun havalandırma ve gaz tespit sistemiyle korunacak olup, A ve B tipi tanklar için inört gaz sistemiyle koruma sağlanacaktır. • Tehlikeli Alanların sınıflandırılması ve bu alanlara uygun elektrikli donanımların kurulumu. • Yakıt tanklarının A kategorisi makine mahallerinin ön tarafına yerleştirilmesi. • Membran, A veya B tipi tanklar ve bitişik mahaller arasına en az 900 mm genişliğinde koferdamlar yerleştirilmesi ve C tipi bir tankın bulunduğu mahal ile bitişik mahaller arasına en az A-60’lık tek bir perde kurulması. • Gaz ikmal sistemine acil durum kapatma (ESD) tertibatının kurulması. Üçüncü senaryoda bahsedilen (tanklardan dondurucu akışkan sız- ması) risk ve sonuçları hafifletmeye yönelik tedbirler, bunlarla sınırlı olmamak üzere aşağıdaki gibidir: • Tankın dip/borda kaplamalarından ayrılması; • İkincil bariyerlerin kurulması; • Gerçek LNG bileşimi ve sıcaklığına bağlı olarak izin verilen dolum limitlerinin aşılmadığından emin olmaya yarayan araçlar; • Yakıt istasyonunda ve sızıntının muhtemel olduğu yerlerde (örn. boru flanşları yönünde) tesis edilen su püskürtme sistemler; • Gaz basınç ve sıcaklık tespit sistemleri. LNG yakıt tankları gemi güverte- sinin üzerinde yer alıyorsa doğal ola- rak yukarıda sıralanan risk azaltma önlemlerinin hepsinin alınmasına gerek kalmaz. Ancak bu durumda; vinçler ve ambar kapaklarının açılıp kapatılması, filika kurulumu, stabi- lite ve tirim konuları, vb. gemi yer- leşim düzeniyle alakalı olarak başka risklerin göz önünde bulundurulması gerekir. Dünya çapında işletilmesi tasar- lanan gemilerde LNG tanklarının devasa ve ilgili yakıt tankından çok daha büyük olabileceği göz önünde bulundurulacaktır. Dolayısıyla bu tanklar için en iyi yerleşim düzeni dizaynerler açısından oldukça zorlu bir süreçtir. Şekil 6’da yer alan iki diyagramda akaryakıt ve LNG yakıtı için gereken hacim karşılaştırması gösterilmekte- dir. Sol diyagramdan anlaşıldığına göre, aynı enerjiyi üretmek için akar- yakıtta gereken hacmin yaklaşık 1.6 katı kadar LNG hacmine ihtiyaç olduğu görülmektedir. Bu hacim, emniyet ve muayene amacıyla LNG tankı yalıtım hacmi ve IGC Kodu (ve daha sonra IGF Kodu) ile öngörülen tank etrafında bırakılması gereken minimum hacmin net tank hacmine ilave edilmesi suretiyle, akaryakıt tankı hacminin 4 katına kadar arta- bilir. LNG YAKIT TANKLARININ İZİN VERİLDİĞİ YERLER “GEMİLERDE DOĞALGAZ YAKITLI MOTOR TESİSATLARI EMNİYETİNE DAİR IMO GEÇİCİ KILAVUZU” uyarınca, LNG yakıt tankları gemi bordasından en az B/5 mesafeye yerleştirilecektir. Ancak Şekil 6