Tersane Dergisi 42. Sayı (Ocak-Şubat 2016)

28 tersane • ocak 2016 alternatif nün, S ve/veya R de- ğerlerinden en az bir tanesinde en iyi alternatif olmalıdır. S ve/veya R değerlerine göre sıralanan alter- natiflere bakıldığında, S’ye göre en iyi alternatif A3, R’ye göre en iyi alternatif ise A5’tir. Bu durumda C 2 koşulu sağlanmaktadır. Eğer C 1 ve C 2 koşullarından bir tanesi sağlanmıyor ise o zaman uz- laşık çözüm kümesi aşağıdaki gibi önerilir: • Eğer C 2 durumu sağlanmıyorsa ve alternatifleri, • Eğer C 1 durumu sağlanmıyorsa , ,…, alternatifleri ve maksimum M değeri için Uzlaşık çözüm kümesi dahilinde değerlerine göre sıralama yapılır. En iyi alternatif, sırasıyla minimum değerlerine sahip olan A5, A3 ve A4 alternatiflerinden birisidir. Bu durumda Asfalt Tankeri, LPG Gemi- si ve Açık Deniz (Offshore) Destek Gemisi uzlaşık çözüm kümesi dahi- linde değerlendirilecek alternatifler arasındadır. Tablo 17. Gemi tiplerinin S, R ve Q’ya göre sıralanması 1 2 3 4 5 6 S A3 A4 A6 A5 A2 A1 R A5 A3 A4 A6 A2 A1 Q A5 A3 A4 A6 A2 A1 bilmesi için iki koşul sağlanmalıdır. Ancak o zaman minimum Q değeri- ne sahip olan alternatif en iyi olarak nitelendirilebilecektir. Bu koşullar aşağıda belirtilmiştir: C 1 : Kabul edilebilir avantaj En iyi ve ikinci en iyi alternatifle- rin değerlerinin farkına ve alterna- tif sayısına bağlı olarak yapılan bir hesaplamaya göre, koşulun sağlanıp sağlanmadığı belirlenmektedir. Burada , değerine göre sıralama listesinde ikinci sırayı alan alternatif, ise en az değerine sahip alternatiftir. olup, burada J alternatif sayısını gösterir. Bu uygulamada en iyi değerine sahip alternatif A5 ve ikinci sıradaki alternatif ise A3’tür. Buna göre iş- lemler aşağıdaki gibidir: 0.04≥0.2 sonucuna göre eşitlik sağlanmamaktadır. Bu durumda C 1 koşulu sağlanmamaktadır. C 2 : Karar vermede kabul edile- bilir istikrar Elde edilen uzlaşık çözümün, karar verme sürecinde istikrarlı ol- duğunun kanıtlanması açısından, 4. SONUÇLAR ve ÖNERİLER Bu makalede; gemi inşa eden herhangi bir tersanenin birbirinden farklı gemi tipleri arasından nasıl bir seçim yapması gerektiği incelendi. Bu amaçla, Genel Kargo Gemile- ri, Kimyasal Tanker, LPG Gemisi, Açık Deniz (Offshore) Destek Ge- misi, Asfalt Tankeri ve Askeri Gemi arasından yapılacak seçim; gemi işletmeciliğinde dikkate alınması gereken ekonomik faktörlerin dışın- daki gemi işletmeciliği sürecini etki- leyen faktörler göz önünde bulundu- rularak, literatürde yer alan bulanık mantık çok kriterli karar verme yön- temlerinden Bulanık TOPSIS ve Bu- lanık VIKOR Yöntemleri ile çözül- dü. Hangi gemi tipi inşasının tersane için daha elverişli olduğu saptandı. Yapılan çalışmanın amacı, gemi inşa sektöründe Bulanık Mantık ve Çok Kriterli Karar Verme Yön- temlerinin kullanılarak, tersanele- rin daha verimli hale getirilmesi ve kararlarını daha sağlıklı vermesini sağlamaktır. Çalışmanın uygulaması olarak, belirlenen beş Karar Vericinin altı gruptan oluşan gemi projelerini (gemi tiplerini), belirlenen her bir kritere göre değerlendirmeleri üç- gen bulanık sayılara dönüştürülerek, Bulanık TOPSIS ve Bulanık VI- KOR Yöntemleri ile sayısal olarak analiz edilmiştir. Bulanık TOPSIS Yöntemine göre yapılan analizde en uygun seçim A4, yani Açık De- belirlenir makale