GEMİ İNŞA SEKTÖRÜ VE YANS İKİ AYDA BİR YAYINLANIR• MART-NİSAN 2009• YIL1• SAYI7 • 4.5TL• 1 .... • ~- dsyg www.dogayayİn.com
BuCu( -.• l CNC MSR 4-12 EksenHidrolik Abkant Presler CNC BSCStandart 3 EksenAbkant Presler NC Hidrolik Abkant Presler ~ ;ıurech Makine işinize özel makin~i sizin belirleyeceğiniz özelliklerdetasarlayara~retu· .===:: BuCut' - - CNC VRS Açı Ayarlı Full Otomatik Giyotin Makaslar CNCve NC "C" TipiHidrolikKombineAbkant Presler HSBSerisiHidrolik NC Giyotin Makaslar Redüktörlü Mekanik Makaslar Uluslararası markalar için özel tezgahları tasarlayan ve üreten BuTech Makine sac işleme proseslerindeki tecrübesiyle !BuBend] IBuCut·ı ve IBuPowerl sac işleme markalarını hizmetinize sunar. CE BuTech® BUTEK MAKİNE SANAYİ VE TİCARET A.Ş. Nosab Köknar Cad. No:11 Nilüfer Organize Sanayi Bölgesi 16140 Nilüfer/ Bursa Tel: 0224 411 16 75 Faks: 0224 411 16 85 e-posta: butek@butek.com www.butek.com
MART/ NİSAN 2009 YIL 1 • SAYI 7 İçindekiler Kapak fotoğrafı: Tufan Kartal/ Desan Tersanesi 4 Haber 10 Röportaj Denizcilik Müsteşarı Hasan Naiboğlu: "Ticaretin Canlanması, Pervanelerin Dönmesi Lazım" 14 Mercek Altı YTÜ Gemi Hidromekaniği Laboratuvarı 16 Yorum Dr. Sedat Karabulut "Şirketlerin Yeni Stratejik Ortağı; SEÇ" 20 Tersane Vicem Yat 24 Röportaj Wartsila ENPA Genel Müdürü Mehmet Ufuk Berk: "Şişirilen Balon Patladı" 26 Denizaşırı Konteynerlik Tekne 30 Ürün Oventrop, Würth, March 893 DC Pompa... 32 Makale Gemi İnşa Sanayiinde İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği
te GEMİ İNŞA SEKTÖRÜ VE YAN SANAYİSİ DERGİSİ Sahibi ve Sorumlu Yazıişleri Müdürü İsmail Ceyhan iceyhan@dogayayin.com Yazıişlerl Müdürü Sertaç Aytaç sertacaytac@dogayayin.com Yazı işleri Uğur Doğan ugurdogan@dogayayin.com Reklam Müdürü Asrin Bakır Gerçek asrinbakir@dogayayin.com Reklam Sorumlusu Meltem Özdemir meltemozdemir@dogayayin.com Abone ve Okur Sorumlusu Diler Sunay abone@dogayayin.com Grafik Altan üren Elif Cankan Hicran Sopaoğlu Sayfa Düzeni Ömer Duman Ulaştırma ve Dağıtım Yavuz Erdoğan Baskı ve Cilt Altan Basım Ltd. • Aydın Avcı Yüzyıl Matbaacılar Sitesi / Bağcılar Tel: 0212. 629 03 74 Yayınlayan Doğa Yayıncılık ve İletişim Hizmetleri San. ve Tic. Ltd. Şii. -dsyg oo4ı.HıtT0M:lTA'l'IHGMltk.l Yönetim Yeri: Ali Nazım Sk. No: 30 Koşuyolu 34718 Kadıköy/İSTANBUL Tel: 0216 327 80 10 Fax: 0216 327 79 25 lnternet: www.dogayayin.com E·posta: info@dogayayin.com Fiyatı: 4.50 TL. Yıllık Abone: 25.00 TL. © 2009 Doğa Yayıncılık Ltd. Şii. ISSN:1307·9204 2 ayda bir yayımlanır. ~ SektOrolYayıncılar 1, \lı J Oo,nej)l O,.....,, ~~ www.nyad.org TOm TOıi<lyı'de daQrtılmaktodır. Basın Kınunu'na Q6re yerel 10.-.11 yayındır Editör Tedbir Paketi Geçtiğimiz aylarda toplanan Ekonomik Koordinasyon Kurulu'nda özel sektörün önerileri değerlendirilmiş ve başbakan yardımcısının koordinasyonunda Maliye, DPT ve Hazine müsteşarlarından oluşan bir çalışma grubunun oluşturulması ve diğer "can çekişen" sektörlerle birlikte gemi inşa sektörüne de yönelik bir tedbir paketinin hazırlanması kararlaştırılmıştı. O toplantıda denizcilik sektörünün talepleri üç unsur üzerine yoğunlaşıyordu ... - Banka kredilerinin yeniden yapılandırılması ve devletin kredilere garantör olması SSKve vergi borçlarının ertelenmesi Kamu kurumlarının yeni siparişlerini yerli tersanelere vermesi. Siparişlerin çoğunun iptal edildiği ve binlerce kişinin işsiz kaldığı gemi inşa sektörü, böyle bir tedbir paketine ihtiyaç duyan sektörlerin başında geliyor. Bu tedbirlerin akla uygun ve hızla devreye alınabilecek öneriler olduğu açık. Sektörün, bu üç maddenin hayata geçmesine acilen ihtiyacı var. Umarız söz konusu paket, bürokrasinin uzun ve dolambaçlı yollarında "kuşa dönmez" ... Ve yine umarız ki, bir süre sonra dünya ticareti normal hacmine ulaşınca, geçmiş dönemde kendini ispatlayarak iyi bir çıkış trendi yakalayan Türk gemi inşa sektörü ayakta olur ... *** Geçen sayımızda Emekli Deniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral Vural Bayazıt ile yaptığımız röportajda, MİLGEM Projesi'nin 2.3 milyon dolar kaynak tahsis edilerek başladığını yazmıştık. Bu rakamın 2.3 milyar dolar olması gerekiyordu; düzeltir, okuyucularımızdan özür dileriz. Bir sonraki sayımızda görüşmek ümidiyle ... Sertaç Aytaç sertacaytac@dogayayin.com tersane • mart·nisan 2009 3
haber ____________________________ _ OTO İzmir Şubesi'nde Başkan Değişmedi Deniz Ticaret Odası İzmir Şubesi'nin meclis ve yönetim kurulu başkanlığı seçimleri tamamlandı. 20 meclis üyesinin oy kullandığı seçimlerde, oyların tamamını alan Geza Dologh tekrar yönetim kurulu başkanı seçildi. Meclis başkanlığına L. Özden Çokdeğer, meclis başkan yardımcılığına ise Bülent Çakın'ın seçildiği Deniz Ticaret Odası İzmir Şubesi'nin yönetim kurulu şu isimlerden oluşuyor: Geza Dologh: Yönetim Kurulu Başkanı Bülent Onural: Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Yusuf Öztürk: Yönetim Kurulu Üyesi CanÖzgen:Yönetim Kurulu Üyesi Akın Kandemir:Yönetim Kurulu Üyesi Medya Yarışması Sonuçlandı Denizcilik ve deniz ticaretinin kamuoyunda daha etkin biçimde tanıtılması amacıyla Deniz Ticaret Odası İzmir Şubesi tarafından düzenlenen "6. Medya Yarışması" sonuçlandı. Yarışmada, Haber dalında Referans Gazetesi'nden Sinan Doğan, inceleme-Araştırma dalında Gözlem Gazetesi'nden Serkan Aksüyek, Röportaj dalında Milliyet Gazetesi'nden Banu Şen birinciliği kazandı. Fotoğraf yarışmalarında da medya kategorisinde Anadolu Ajansı'ndan Kenan Çimen, serbest kategorideyse Cemal Çetin birinci oldu. i- ···················---·--·----------------- Europort2009 Türk denizcilik sektörü Exposhippıng Europort ıstanbul'a hazırlanıyor. 25-28 Mart 2009 tarihleri arasında İstanbul Fuar Merkezi'nde gerçekleşecek Europort İstanbul Fuarı'na 500'ü aşkın marka ve 200 firma katılıyor. Deniz Ticaret Odası'nın düzenlediği ve NTSR Fuarcılık tarafından organize edilen Europort İstanbul 2009, bu yıl yurtdışından 4 tersane • mart-nisan 2009 alım-satım-kiralama konularında sektöre destek verecek önemli yabancı ziyaretçileri ağırlayacak. Fuar aynı zamanda sektöre yönelik önemli etkinliklere ve bir konferansa da ev sahipliği yapacak. Exposhipping Europort İstanbul Fuarı hakkında bilgi veren NTSR Fuarcılık Genel Müdürü Serkan Tığlıoğlu, "Türk deniz ticaretinde kaydedilen hızlı büyüme 2008'in son üç ayında yaşanan global krizin etkisiyle yavaşlamış gibi görünse de, denizcilik sektörü Europort İstanbul 2009 Fuarı'nı yeni bir fırsat aracı olarak görüyor. NSTR Fuarcılık olarak ilk kez 2007'de düzenlediğimiz Europort İstanbul, 2009'da uluslararası güçlü ortaklarımızla daha da başarılı olacak" şeklinde konuştu. -ı-""' Alman Loydu Sektörü Bir Araya Getirdi iman Loydu, 22 Ocak 2009 Perşembe günü Adile Sultan Sarayı'nda düzenlediği gala yemeğinde Türk denizcilik sektörünü bir araya getirdi. Gala gecesinde konuşan Alman Loydu Ceo'su Torsten Schramm, yakıt ekonomisi ve çevreye duyarlı teknolojilerin önem kazandığını belirterek Alman Loydu'nun bu konularda ArGe çalışmalarına ağırlık verdiğini söyledi. GESAD Başkan Yardımcısı Özdemir Atasaven de Alman Loydu'nun sektöre verdiği desteklerden dolayı Tersten Schramm'a bir hatıra plaketi sundu. iCOOLEXPO,Görkemli Bir Başlangıç Yaptı Bu yıl ilki gerçekleştirilen Coolexpo Fuarı, Türkiye'nin ilk "Soğutma Tekniği Uzmanlık Fuarı" olarak sektör temsilcilerini ağırladı. 12-14 Şubat 2009 tarihlerinde İstanbul Fuar Merkezi'nde gerçekleştirilen fuar pek çok yeniliğe ev sahipliği yaptı. Soğutma Sanayi İş Adamları Derneği (SOSİAD) ve KOSGEB tarafından desteklenen Coolexpo, Ares Fuarcılık tarafından düzenlendi. 5123 metrekare alanda düzenlenen fuara 88 firma katıldı. Fuarı, 324'ü yabancı olmak üzere 10.774 profesyonel ziyaretçi gezdi. Organizasyon kapsamında gerçekleştirilen ve toplam 13 sunumun yapıldığı seminerlerde de genel olarak enerji verimliliği üzerinde duruldu.-ı.
Bader'inPaneliBüyük İlgi Gördü Denizcilik sektörünün önde gelen isimleri, Barbaros Denizciler Derneği'nin (BADER) "Global Krizin Denizcilik Sektörüne Etkileri ve Alternatif öneriler" isimli panelinde bir araya geldi. Panelde konuşan Denizcilik Müsteşarı Hasan Naiboğlu, denizcilik sektörünün içinde bulunduğu sıkıntıları gidereceği düşünülen tedbir paketinin önümüzdeki günlerde açıklanacağını söyledi. Naiboğlu, "Önümüzdeki günlerde çıkacak ekonomik pakette sektörü canlandıracak kararlar alınacağını umut ediyorum. Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım sektörün sorunlarıyla yakından ilgileniyor" dedi. lEximbank'tanTersanelereKredi Desteği ximbank, Dünya Bankası aracılı- letme, 6 yıla kadar da yatırım ğıyla makine ve gemi inşaat sektörüne 150 milyon dolarlık uzun vadeli kredi kullandıracak. Firma başına maksimum 20 milyon dolar olarak belirlenen kredi, 4 yıla kadar iş· amaçlı alınabilecek. Eximbank Genel Müdürü Ahmet Kılıçoğlu, son derece cazip koşullarda sundukları bu kredi miktarının artırılabileceği· ni söyledi. lGESADEMEC'leBir Araya Geldi vrupa gemi sanayini temsil etmek ve desteklemek amacıyla 1991 yılından bu yana faaliyet gösteren Avrupa Deniz Teçhizatı Kurulu (EMEC) tarafından düzenlenen ve gemi sanayiinde sektöre! işbirliği ve Avrupa Çerçeve Programları içerisinde yürütülen Ar-Ge faaliyetleri konularında gerçekleştirilen toplantı Brüksel'de 16-18 Mart 2009 tarihlerinde düzenlendi. Toplantıya GESAD Başkanı Ziya Gökalp ve YTÜ Gemi inşaatı ve Gemi Makineleri Mühendisli· ği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ahmet Dursun Alkan da katıldı. Koreli Profesörler GESAD'ı Ziyaret Etti Güney Kore Pukyong National Üniversitesi Gemi İnşaatı ve Deniz Sistemleri Öğretim Üyesi Prof. DongMyung Bae ve Enerji Kaynakları Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dae Choul Kim, GESAD ve Yıldız Teknik Üniversitesi'ni ziyaret etti. GESAD Eğitime de Destek Veriyor Avrupa Birliği tarafından desteklenen, İŞKUR tarafından yürütülen ve Bağcılar Anadolu Teknik ve Endüstri Meslek Lisesi tarafından uygulanacak olan projeyle Bağcılar'daki işsiz gençler hem meslek edinecek hem de iş sahibi olma imkanına kavuşacaklar. GESAD tarafından da desteklenen projede, Bağcılar ve çevresinde meslek sahibi olmayan 15-29 yaşları arasındaki vasıfsız gençlere mesleki eğitimler verilecek. -... GEMİSEM 25 Kişiye Boya Denetmeni Sertifikası Verdi illi Eğitim Bakanlığı Erkek Teknik Öğretim Genel Müdürlüğü ve Başbakanlık Denizcilik Müsteşarlığı Gemi İnşa ve Tersaneler Genel Müdürlüğü işbirliğiyle Gemi Mühendisleri Odası Meslek İçi Sürekli Eğitim Merkezi (GEMİSEM) tarafından düzenlenen Boya Denetmenliği Sertifikalandırma Kursu tamamlandı. Türk Loydu, Hempel, international ve Jotun'un katkılarıyla gerçekleştirilen kurs sonunda 25 katılımcı belge almaya hak kazandı. lSSM Teknoparkı Niyet Mektubu İmzalandı Savunma Sanayii Müsteşarlığı (SSM) ve İstanbul Ticaret Odası (İTO), sanayiye yönelik bölgenin en büyük aeknoloji geliştirme bölgesini kurmak için ilk büyük adımı attı. SSM, İTO ve İstanbul Ticaret Üniversitesi (İTİCÜ) işbirliğiyle kurulacak "SSM Teknoparkı"nın niyet mektubu, 12 Şubat 2009 Perşembe günü imzalandı. Sabiha Gökçen Havali· manı VIP Salonu'nda düzenlenen imza törenine Milli Savunma Bakanı Vecdi Gönül, Savunma Sanayii Müsteşarı Murad Bayar ile İTO Başkanı Murat Yalçıntaş ve diğer yetkililer katıldı. Bilginin ekonomiye dönüştürüleceği SSM Teknoparkı, Sabiha Gök· çen Havalimanı'nın da içinde bulunduğu, Milli Savunma Bakanlığı mülkiyetindeki İleri Teknoloji Endüstri Parkı (İTEP) arazisinde kurulacak. tersane • mart-nisan 2009 5
Lloyd'sList Türk Denizcilik Ödülleri'nin Hazırlıkları Başladı loyd's List Türk Denizcilik Ödülleri 2009 ödül töreni, 20 Mayıs Çarşamba günü Four Seasons Hotel'de gerçekleştirilecek. lnforma Grubu Türk Denizcilik Ödülleri Sorumlusu Peter Attwater, Lloyd's List Türk Denizcilik Ödülleri geleneğinin, zor dönemlerde de sürdürülmesinin önem kazandığını söyleyerek, "Ayrıcalıklı performans sadece iyi zamanlarda değil, ticaretin, iş yapmanın daha zorlu olduğu kriz dönemlerinde de ortaya çıkıyor. Bu tür üstün çabalar özellikle ödüllendirilmeli" şeklinde konuştu. HempasilX3, Üç Farklı ÇevreÖdülüne Aday Gösterildi Yüzde 8'Iere varan yakıt tasarrufu ile gemilerin karbon ayakizlerinde azalma sağlayan Hempel'in yeni süper antifouling (kirlilik önleyici) boyası Hempasil X3, üç farklı çevre ödülüne aday gösterildi. Güvenliliği, verimliliği ve çevre dostu denizciliğe katkıları için "The Seatrade"; çevreyi koruduğu-iyileştirdiği ve denizcilik sektörüne katkıları için "The Green Ship Technology" ödüllerine aday gösterilen Hempasil X3, ayrıca Danimarka'da organize edilen, ileri teknoloji ürün geliştirme ve yenilikçilik bilincinde olma ödülü "lngeniorens Product 2009" için de yarışacak. Yakıt Tasarrufu Garantisi Hempasil X3, geminin kabuğuna yapışan ve kirlenmeye neden olan organizmaları engellemek için ileri hidrojel teknolojisini kullanıyor. Böylece geminin sürtünmesi azalıyor ve gemi tipine bağlı olarak ilk yıl yüzde 4'ten yüzde 8'e kadar garantili yakıt verimliliği sağlanıyor. Yakıt tasarrufundaki iyileşmeler, Hempasil X3 ile standart olarak sunulan yazılım programı SeaTrend vasıtasıyla ölçülebiliyor. Avrasya BoatShow2009 Gerçekleştirildi Avrasya Boat Show Fuarı, 14-22 Şubat 2009 tarihleri arasında İstanbul CNR EXPO Fuar Merkezi'nde gerçekleştirildi. CNR Ekspo Fuarcılık tarafından DENTUR'un ,,p-~-- - (Deniz Turizmini ve Denizciliği Geliştirme \\ •• Derneği) desteğiyle organize edilen fuar ~~~!i!liZ":;;;;;;;~=~--· yerli ve yabancı pek çok markanın rekabetine sahne oldu. Bu yıl ikincisi düzenlenen ve 7 salonda toplam 75 bin m2 alana ulaşan Avrasya Boat Show, Avrupa'nın kapalı alanda yapılan en büyük ikinci fuarı oldu. 6 tersane • mart-nisan 2009 GİSBİR İran'ı Ziyaret Etti Devlet Bakanı Kürşat Tüzmen başkanlığında gerçekleştirilen İran dış ticaret gezisine, GİSBİR Yönetim Kurulu Başkanı Murat Bayrak, Başaran Bayrak, Taşkın Çilli ve Taner Günay'dan oluşan GİSBİR Heyeti de katıldı. Ticari konularda önemli görüşmelerin yapıldığı gezi, 26-29 Ocak tarihleri arasında gerçekleştirildi. Berdan Cıvata'dan CE BelgeliÜrünler •• Olçüleri büyük, özel, karmaşık ve üretimi zor bağlantı elemanları konusunda 40 yıllık tecrübesiyle hizmet veren Berdan Cıvata, gemi inşa sanayi için cıvata ve somunda CE Belgeli ürünler sunuyor. Tersane ve limanlar için gergi çubukları, mapalar, aneleler, gemi bağlama halkaları ve ankrajları, gemi inşa sanayi için de yüksek mukavemetli, paslanmaz çelikten, daldırma galvanizli ve dakromet kaplanmış bağlantı elemanları üreten firma, hammadde olarak sertifikalı malzemeler kullanıyor. CE Belgesi'nin yanı sıra TSE, ısa 9001 ve TUCSAmark belgelerine de sahip olan Berdan, ürünlerini ısa EN 3.1(B) Sertifikası eşliğinde müşterilerine sevk ediyor. Üretimin her aşamasında kaliteyi kontrol altında tutan ve zengin laboratuvar olanaklarına sahip olan firma, üretiminin yüzde 25'ini başta Almanya ve Fransa olmak üzere Avrupa ülkelerine, Türki cumhuriyetlere, Rusya ve İran'a ihraç ediyor.
Vicem Yat ABD'de Görücüye Çıktı SANKO Holding şirketlerinden Vicem Yacht, Miami'de (ABD) düzenlenen ve alanında dünyanın en büyüğü olan 21. Fort Lauderdale lnternational Boat Show·a ultra lüks tekneleriyle katıldı. Vicem Yacht Yönetim Kurulu Başkanı Sebahattin Hafızoğlu yaptığı açıklamada, yüzde 100 Türk sermayeli bir şirket olarak ABD tekne pazarında haklı bir unvana sahip olduklarını belirtti. -., WIN'09 Fuarları Tamamlandı üresel krizin ağır darbe vurduğu imalat sektörü, 70'e yakın ülkeden üretici, ithalatçı ve ihracatçıların katıldığı WIN'09 fuarları ile moral buldu. Hannover Messe Bileşim Fuarcılık A.Ş. tarafından İstanbul TÜYAP Fuar ve Kongre Merkezi'nde düzenlenen WIN'09'un birinci fazı 5-8 Şubat, ikinci fazı ise 26 Şubat-1 Mart tarihleri arasında gerçekleştirildi. WIN fuarlarının ziyaretçi ve katılımcı sayısında ulaştığı rakamlara sadece Türkiye'de değil, Avrasya ve Ortadoğu bölgesinde de herhangi bir fuarın ulaşamadığını söyleyen Hannover Messe Bileşim Fuarcılık A.Ş. Yönetim Kurulu Üyesi N. Nezih Kazankaya, "WIN fuarları, imalat sektörünün bir buluşma merkezi, hatta bir nevi 'sektörün bayramı' haline geldi" dedi."'- ABB RobotÇözümlerini Win Fuarı'nda Sergiledi BB, 5-8 Şubat tarihleri arasında düzenlenen Win 2009 Fuarı'na yeni nesil robot uygulamalarıyla katıldı. ABB Robot Grubu'nun ürettiği çözüm odaklı sistemler, imalat sanayinde üreticilerin verimlilik ve ürün kalitesini yükseltirken, çalışanların güvenliğini de artırıyor. -., . --.· }:tıt ~~ .. "-.-:.>-~~ ,,-,;.,,L9.,ı;:..,r . .r-_4-....:,;?;";:-' ı, ,. - - ..•.-=- -.... a- ,. - . ....,_--' - -......:;... ,,,,. _-:--:·:...:_~~~~4~~~~.,;:~~~~ _:_-~_. ..... ., ...... .. - ----~- ... ~" - - ,-+" ıl.,. _. '3 } ·-='° ·- ~ -.S_g_ğutmal; 893:seri oc~~1,pmı4l'!. • ıı~~ ~-:·.:~-:: ':,·. ·' ~efı,,..~es i#?~ ~ -~. -·---· ~ • tl; - -·~~~- • ---=-~~--e.-~~-:_. Deniz-su Y: ıımıiıJlari- -~-- .,. ---·· ~· • - •. ·~-- -~ - -~- ... .( . ,,., '=' ~~~ - .:. :.~0,Wff.:PB~l~~Oil{.ôrt~~~,Jçs~ayanım, ~....,... ~~~ Q.C akımla,çalfşamno~ller, ~-~-~ık:.hav1f\l..~ja:d.,_enJultrnaa ku!!anı la bilen - ~:-~0:;::stıb~fit6fe):tıodeffer?-:--:: ~~~<itı~fktLI a~ma·yaij-miğıi/ti~-sürüc~, • Motor gücündfm pÔ1np~gü.f;.üp.e kayıpsız iletim, • Aşrn yüklenmeyeicarşı koruma, • Kolay bakım, uzun ömür, • 8.7 it/dk dan 680 it/dk ya kadar geniş_ çeşitlilik.
TersanelerSinemaPlatosuOlamaz Gemi Mühendisleri Odası (GMO), Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği'nin girişimi üzerine başlatılan Camialtı Tersanesi'nin film platosuna dönüştürülmesi çalışmaları karşısında yürütülecek girişim ve işlemleri görüşmek üzere bir toplantı düzenledi. Türk Loydu Vakfı Prof. Dr. Teoman Özalp Konferans Salonu'nda 12 Şubat Perşembe günü düzenlenen ve GMO 38. ve 39. Dönem Yönetim Kurulu Başkanı Metin Koncavar'ın yönettiği toplantıya, GMO üyelerinin yanı sıra Dok-Gemi iş Sendikası Başkanı ve yöneticileri, tersanelerin mevcut ve eski yönetici, mühendis ve işçileri ile tersanelerin korunması için yürüttüğü mücadeleyle tanınan ziraat mühendisi Nejat Selimoğlu katıldı. GMO Başkanı Tansel Timur sahip çıkma anlamına geldiğini ifade etti. Nejat Selimoğlu: "ABD, Türk tersanelerinin kapatılmasını istiyor" Daha sonra söz alan Nejat Selimoğlu da bu girişimlerin 1989 yılında ABD'nin Türk tersanelerinin kapatılmasını istemesiyle başladığını, zırlanarak basın ve medya yoluyla duyurulmalı. Camialtı Spor Kulübü'nde top oynayan başbakanımız da, Camialtı'nda mühendislik yapan bakanımız da, Camialtı'nda müdürlük yapan müsteşarımız da Camialtı'nı gözden çıkarmış durumda." dedi. Mehmet Ali Güller: "Sivil toplum örgütlerinin desteği gerekiyor" Konuşmacılardan GMO Yönetim Kurulu Üyesi Mehmet Ali Güller ise "İstanbul'un Avrupa kültür başkenti olacağı söyleniyor. 600 yıllık bir tarihten daha önemli bir kültür mirası olabilir mi? Plato yapılmaya kalkılan 600 yıllık bir tarihin, aslında kültür başkentinin ana malzemesi yapılması gerekmez mi? Haliç Tersanesi'ne sahip çıkmak için yapılacak girişimdaha sonra devlete ait ticari tersa- lerde GMO'nun yanında, diğer sivil Tansel Timur: "Bu karşı çıkış, sektörün geleceğine sahip çıkmasıdır" Toplantının açılış konuşmasını yapan GMO Başkanı Tansel Timur, nelerin özelleştirilmesi adı altında devam ettiğini ifade etti. Haliç ve Camialtı tersanelerinin özelleştirilme kapsamına alınmasından sonra çeşitli davalar açıldığını söyleyen dünyanın yaşayan en eski ikinci ter- Selimoğlu, davalar sonucunda alınsanesinin, dünya üzerinde başka bir örneği bulunmayan, yaklaşık altı asırdır gemi yapım işlevini sürdüren bir endüstriyel arkeolojik SİT'in sinema platosuna dönüştürülmesi girişiminin kabul edilemez olduğunu söyledi. Timur bu karşı çıkışın, bir mesleğin geleceğine sahip çıkmanın çok ötesinde, Türkiye'nin tarihine, Türkiye ekonomisi açısından büyük önem taşıyan bir sektörün geleceğine de 8 tersane • mart-nisan 2009 mış hukuki kararlar ile bu konunun da çözülebileceğine değindi. Necip Nalbantoğlu: "Camialtı'nı sinemacılardan kurtarmalıyız" Toplantıda konuşan Dok-Gemi iş Sendikası Genel Başkanı Necip Nalbantoğlu, Cumhurbaşkanı'na bir şekilde ulaşılması ve bu hareketin yanlışlığının dile getirilmesi gerektiğini belirtti. Nalbantoğlu, "Bir rapor hatoplum örgütlerinin ve derneklerin de destek vermesi; bunun için de 'Vapurumuzu Vermiyoruz' benzeri bir platformun oluşturulması gerekiyor" şeklinde konuştu. İmza Kampanyası Başlatıldı GMO, Camialtı Tersanesi'nin Taşkızak ve Haliç tersaneleriyle birlikte Türkiye'nin ve istanbul'un ihtiyacı olan gemilerin yapımını ve onarımını gerçekleştirmek üzere yeniden yapılandırılması için bir imza kampanyası başlattı. Kampanya, Camialtı Tersanesi önünde 27 Şubat Cuma günü gerçekleştirilen bir basın açıklamasıyla duyuruldu.
İTÜ Öğrencilerinin Büyük Başarısı AB'ye üye ve aday ülkelerin üniversitelerinin katıldığı Geleceğin Gemileri ve Yüzen Yapıları konulu yarışmada ülkemizi temsil eden İTÜ öğrencilerinin projesi birinci oldu. Deniz Teknolojisi mühendisliği öğrencileri Sabri Alkan, Erhan Kayabaşı, Hacı Bayram Baygeldi ve Gemi Makineleri İşletme Mühendisliği öğrencisi Muzaffer Sarıkaya'dan oluşan İstanbul Teknik Üniversitesi takımı, ödüllerini Brüksel'de Avrupa Tersaneler Birliği'nin yeni yıl resepsiyonunda Günter Verheugen'den aldılar. ı,."' Dremelve UVEX'ten Kampanya Dremel, Alman güvenlik ve güneş gözlüğü tedarikçisi UVEX'le birlikte "İş Bahane, Gözlük Şahane" kampanyasına imza atıyor. Kampanya kapsamında tüm Dremel kullanıcıları herhangi bir 300 ya da 400 seri makine, Stylus, Dremel akülü vidalama ve 8000 Li-lyon akülü el aletleri alışverişinde kupon doldurmaya hak kazanıyor. Doldurdukları kuponu Dremel'e gönderen kullanıcılar, birbirinden farklı tasarımlara sahip üç UVEX güvenlik ve güneş gözlükleri modellerinden bir tanesini kazanıyor. ı,v TOOLOX, Ağır Zincir Halkalarına Şekil Veriyor I • sveç'te üretim yapan Ramnas firması, dünya genelinde kurulan sondaj ekipmanlarının ve petrol platformlarının demirlemesinde kullanılmak üzere ağır zincir halkaları üretiyor. Firmanın üretim yöntemine göre 70-165 mm çapındaki yuvarlak çelik malzemeler bükülüyor ve zincir halkası formu veriliyor. Zincir halkalarının her biri büküldükten hemen sonra kaynak ediliyor ve halkalara ısıl işlem uygulanıyor. Form verme işleminde kalıp malzemesi olarak SSAB firması tarafından üretilen TOOLOX44 kalıp çeliği kullanılıyor. ı. Dünya Sorucuları İstanbul'da Buluştu Türk boru sektörünün Türkiye'deki ilk ve tek fuarı olan 5. Uluslararası Boru ve Ek Parçaları Fuarı, 5-8 Mart 2009 tarihinde İstanbul Fuar Merkezi'nde gerçekleştirildi. 9 bin metrekarelik alanda düzenlenen fuarda 20 farklı ülkeden 180 katılımcı firma yer aldı. ı.~ ovenırou Üstün kaliteli armatürlerve sistemler Gemi sanayi için kapama ve kontrol armatürleri - na . : : ·~:::~~' :, -- ••••. ~.,·o, ~ 2 3 4 5 6 7 Oventrop; kolon balans sistemi ile, projeciye ve tesisatçıya ısıtma ve soğutma sistemlerinin hidrolik dengelenmesinde kullanılan neredeysetüm armatür ve armatür kombinasyonlannı s_unuyor. Urünler tek veya sistem olarak teslim edilir. Bu sayede her ihtiyaca uygun tüm armatür ve armatür kombinasyonlan sağlanır. Oventrop, gemi sanayi için, hidrolik dengelemede deniz suyuna dayanıklı ve DNV (Det Norske Veritas) onaylı armatürler arz etmektedir. 1 Dünyanın en büyük ve en pahalı yolcu gemisi olan "Queen Mary 2" Oventrop kolon balans vanaları ile donatılmıştır. 2 ısıtma devresinde Oventrop kolon balans vanası "Hydrocontrol FS" ON 200 3 Soğutma devresinde Oventrop "Hydrocontrol F" ON 150 4 "Hydrocontrol F, R, FR, FS und G" Oventrop kolon balans vanalarının, gemi sanayi için hazırlanan CAD ve teknik verileri internette http://www.tribon.com adresinde "Tribon Solutions" altında bulunabilir. "Tribon Solutions" firması dünya genelinde gemi ve gemi tekniği projelendirmesi ve hesabı için yazılım satmaktadır. Oventrop verileri Tribon yazılımına kolay ve ücretsiz entegre edilebilen 3 boyutlu CAD verileri içerir, bununla gemideki boru ağı (ısıtma, soğutma, içme suyu sistemi) projelendirilir. 5 Oventrop müşteri isteğine göre özel vanalar da üretmektedir, örneğin mil ve ölçüm vanası uzatılmış armatürler veya üst gövdenin dönmesini önleyen sac parçası. 6 "Hydrocontrol R" Bronz döküm dişli vana, 7 "Hydrocontrol FR" Bronz döküm flanşlı vana, "Hydrocontrol FS" Sifero döküm flanşlı vana F. W. Oventrop GmbH & Co. KG Türkiye irtibat Bürosu Zümrütevler Mah. Nil Cad. Hukukçular ve idareciler Sitesi B1 Blok Daire:10 Maltepe-lstanbul Telefon (0216}427 43 56 Telefaks (0216)427 43 57 lnternet www.oventrop.com.tr eMail mail@oventrop.com.tr tersane • mart-nisan 2009 9
röportaj __________________________ _ Denizcilik Müsteşarı Hasan Naiboğlu: jjDünyaticaretinin canlanması, pervanelerindönmesi lazım" Krizin ne zaman sona ereceği konusunda ekonomistlerin bile tahmin yapmaktan kaçındığını söyleyen Denizcilik Müsteşarı Hasan Naiboğlu, "Her şey navlun endeksine bağlı. Birinci öncelik navlun ... Dünya ticaretinin canlanması gerekiyor; pervanelerin dönmesi lazım. Baltıc Endeksi 2008'in ilk yarısında tavan yapmıştı. Fakat yılın sonlarında dibi buldu. Bugünlerdeyse ufak tefek kıpırdanmalar var. 2013 yılında gemi inşa sektörünün yeniden tırmanacağı tahmin ediliyor. Fakat daima inişli çıkışlı dönemler yaşanacaktır; bu, işin doğasında var" diyor. Son günlerde denizcilik ve gemi inşa sanayiinde kendini iyiden iyiye hissettiren ekonomik krizin, sadece Türkiye'yi değil, tüm ülke ekonomilerini derinden etkilediğini hatırlatan Denizcilik Müsteşarı Hasan Naiboğlu, söz konusu krizden çıkış yollarını ise devlet kurumları ve özel sektörün birlikte aradığını belirtiyor. Bu konudaki çalışmaları özetleyen Naiboğlu, geçtiğimiz aylarda Antalya'da yapılan Arama Konferansı'nda denizcilik sektörünün geleceğiyle ilgili görüşlerin tartışıldığını, çözümler 10 tersane • mart-nisan 2009 üretilmeye çalışıldığını ifade ediyor. Daha sonra da Ekonomik Koordinasyon Kurulu'nda Başbakan Yardımcısı Nazım Ekren'in başkanlığında, TOBB ve DTO'nun katılımıyla bir toplantı gerçekleştirildiğini ve o toplantıda, özel sektörün beklentilerini, sorunlarını ve çözüm yollarını aktardığını belirten Naiboğlu, finans, vergi, istihdam ve sektöre! olmak üzere dört çalışma grubunun kurulduğunu söylüyor ve konuların rapor haline getirilip Ekonomik Koordinasyon Kurulu'na sunulduğunu ve bu önerilerin değerlendirilip ekonomik paket olarak parça parça açıklanacağını dile getiriyor. Krizin ne zaman sona ereceği konusunda ekonomistlerin de tahmin yapmaktan kaçındığını söyleyen Denizcilik Müsteşarı Hasan Naiboğlu, "Her şeyin navlun endeksine bağlı olduğunu söyleyebilirim. Birinci öncelik navlun... Dünya ticaretinin canlanması gerekiyor; pervanelerin dönmesi lazım. Hepsi birbirine bağlı. Baltıc Endeksi 2008'in ilk yarısında tavan yapmıştı. Fakat yılın sonlarında dibi buldu. Bu beklenmeyen bir şeydi. Böyle bir gelişmeyi kimse tahmin
edemedi. Bugünlerde ufak tefek kı· pırdanmalar var. 2013 yılında gemi inşa sektörünün yeniden tırmanacağı tahmin ediliyor. Fakat daima inişli çıkışlı dönemler yaşanacaktır. Bu, işin doğasında var" diyor. Gemi inşa sektörünün büyük fi· nansal olanaklar gerektirdiğini ve dolayısıyla banka kredilerine ihtiyaç duyulduğunu belirten Naiboğlu, ekonomik krizle birlikte bankaların kredi vermekte tereddüt etmeye başladığını ve kredi alınımın zorlaştığını vurguluyor. Bazı gemilerin kızakta kaldığını hatırlatan Naiboğlu, kredilerin ve teminatların yeniden yapılandırılması gerektiğini de belirtiyor. "Bir şeyi hemen durdurabiliyorsun ama tekrar harekete geçirmek kolay olmuyor ve zaman alıyor. Umarım eski parlak günlere kısa sürede gelebiliriz" diyen Naiboğlu gemi inşa sektörü hakkında şu yorumlarda bu· lunuyor: "Gemi inşa sanayi, emek yoğun bir sanayi kolu. Geniş istihdam olanakları yaratan bir sektör. Küçük ölçekli bir tersanede bile en az 500 kişi doğrudan işçi olarak çalışıyor. Bir tersane işçisine karşılık 6 da yan sanayi işçisi istihdam ediliyor. Yani 500 çalışanı olan küçük bir tersane bile 3500 kişiye iş sağlıyor. Aileleri de işin içine katarsanız 14 bin kişinin böyle bir tersaneden para kazandığını görebilirsiniz. Bu açıdan bakıldığında gemi inşa sektörü çok önemli bir sektör .." Önemli avantajlarımız var "2008 yılı ortalarına kadar sipariş adedi bakımından dünya dördüncülüğüne kadar yükselmiştik. Özelikle 10 bin dwt'ye kadar olan kimyasal tankerlerde dünya birincisiydik. Fakat global ekonomik kriz Türkiye'yi de etkiledi. Gemilerin, üçüncü dünya ülkelerine değil de denizcilikte ön sıralarda yer alan ülkelere satılması da çok önemliydi. Kuzey Avrupa ülkelerine ihraç ediyorduk. Bu, Türkiye'nin gemi inşa sanayiinde kendini ispat etmiş bir ülke olduğunu gösteriyor. Türkiye, küçük tonajlı gemilerde çok etkin. Hem rekabet edebiliyor, hem sipariş alabiliyor ve her şeyden önemlisi kaliteli gemiler üretebiliyor. Fiyat rekabeti konusunda bir takım sıkıntılar var ama bunlar da aşılacak. Sipariş adedi olarak dünya beşincili· ğine kadar gelmiş bir ülkeyiz. Demek ki kaliteli ve zamanında gemi yapmayı biliyoruz, yetişmiş elemanlarımız ve tesislerimiz var. Avrupa'ya da yatersane • mart-nisan 2009 11
Denizcilik Müsteşarı Hasan Naiboğlu kınız. Bunlar, tüm dünyada gemi inşa sektörü canlandığında bizim için önemli avantajlar olacak. Ayrıca mega yat inşasında da dünya üçüncülüğüne kadar yükseldik. Bugün de mega yatta etkinliğimiz sürüyor. Büyük ve güzel referanslarımız var. Türkiye'ye yakışır yatları imal edenler, tabii ki kendilerine yakışan yerlerde imalat yapacaklar ..." Kendimizi ispat etmemiz de gerekiyordu "Türk insanında 'Bana bir şey olmaz' düşüncesi hakim. Gündelik hayatımızdaki rahatlığımız ve ihmalkarlığımız iş hayatına da yansıyor. Çok kısa zamanda çok sipariş alındı. Zaman baskısı söz konusuydu. Siparişlerin artmasıyla birlikte sadece para sektöre çekti. Eğitim eksikliği, zaman darlığı ve diğer sebeplerden dolayı maalesef iş kazaları arttı. Ne işveren, ne çalışan ne de devlet iş kazalarının olmasını istemez. Kimse işyerinin ölümle anılmasını, babasının, kardeşinin ölmesini istemez. Ateş düştüğü yeri yakıyor ..." Önce can... "Gemi inşa sektörünün geçen sene yaşanan kazalardan dersini aldığını düşünüyorum. Elemanlarına Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile yapmış oldukları protokolle eğitim aldırıyorlar. Kendileri de bu eğitimleri alıyorlar. Sektöre daha donanımlı elemanlar yetiştirmek için denizcilik meslek liselerine gemi inşa bölümleri veya tamamen gemi inşa elemanı yekazanma hırsıyla bu siparişler kabul tiştiren meslek liseleri açılıyor. Yani edilmedi. Kendimizi ispat etmemiz gerekiyordu. önemli olan işi bitirip referans sahibi olabilmekti. Gemi inşa sektörünün 2008 yılında bu kadar çok iş yapacağını kimse tahmin edemezdi. Tuzla'daki alanların yetersiz kalabileceği öngörülememişti. öte yandan o dönemde diğer sektörlerdeki daralma ve buna karşılık gemi inşa sektöründeki büyüme, farklı alanlardaki deneyimsiz insanları da 12 tersane • mart-nisan 2009 eğitimli insanların sayısı arttıkça kazaların düşeceğini tahmin ediyorum. Eğitimleri almak ve içselleştirmek gerekiyor. Biz tabii ki 'önce can· diyoruz ..." Gemi yan sanayiinde tanıtımı iyi yapamıyoruz "Avrupa gemi inşasını neredeyse bıraktı ama güçlü ve katma değeri yüksek yan sanayi ürünlerinin üretimini hala sürdürüyor. Yan sanayi de çok önemli bir alan. Türkiye'de üretilen gemi yan sanayi ürünleri yabana atılacak şeyler değil. Bu konuda uluslararası düzeyde malzemeler üreten firmalarımız var. Kalitemiz yüksek ama fiyatlarda sorun olabiliyor. Gemi inşa sanayii krizden etkilenmeseydi yan sanayiimiz de daha fazla gelişecekti. Ayrıca tanıtımı da iyi yaptığımız söylenemez. insanlar, nerede daha ucuz ve kaliteli ürün var arayışında olmalarına rağmen ürünlerimizden haberdar olmayabiliyorlar ..." Hiçbir sektör Marmara'nın dışına çıkmak istemiyor "Yan sanayicilerin de bir takım sıkıntıları vardı .. Organize sanayi bölgesi kurulmasını talep ediyorlar. Müsteşarlığımız hem gemi inşa sanayiine hem yan sanayiye yardımcı olmaya çalışıyor. Ama hiç bir sektör Marmara'nın dışına çıkmak istemiyor. Dolayısıyla hem yer sorunundan hem de başka bazı kurallardan dolayı istekler hemen karşılanamayabiliyor. Halbuki bu sektörleri Marmara'nın dışına da yaygınlaştırmak lazım. Bu anlamda Türkiye Tersaneler Master Planı yaptırıldı. Özellikle Karadeniz'de gemi inşa sanayiiyle ilgili önemli gelişmeler yaşanıyor. Şu anda Yalova Bölgesi'nde GESAD'ın bir yan sanayi bölgesi projesi var, orada faaliyete geçecekler..." Bedel ödeyerek öğreniyoruz "Taşeron sisteminin biraz daha disipline edilmesi lazım. Bu konuda çalışmalar yürütülüyor. Fakat, disipline ediyorum diye işi içinden çıkılmaz bir hale de getirmemek gerekiyor. Tersane sahibinin de, taşeronun da, işçinin de, mühendisin de üzerine düşeni yapması şart. Maalesef zamanla ve bedel ödeyerek öğreniyoruz, bedelsiz öğrenilemiyor." r
:lJALDAĞ ISTANBUL BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ Tel : (0216)451 6204 Pbx Faks :(0216)4516205 E-mail: aldag@aldag.com.tr çevreyi kirletmez www.aldag.com.tr ANKARA BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ IZMIR BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ BURSA BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ ADANA BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ Tel :(0312)4414182Pbx Tel :(0232)4490088 Tel :(0224)2111536Pbx Tel :(0322)4560099pbx Faks : (0312)441 92 76 Faks : (0232)449 87 88 Faks : (0224)211 1538 Faks : (0322)456 01 30
YTÜ Gemi Hidromekaniği Laboratuvarı Yıldız Teknik Üniversitesi Gemi Hidromekaniği Laboratuvarı, yapılması planlanan gemileri bilgisayar simülasyonuyla test ediyor. Ylldız Teknik Üniversitesi Gemi inşaatı ve Gemi Makineleri Mühendisliği Bölümü, sektörün ihtiyacı olan gemi mühendislerinin yetiştirilmesinin yanı sıra, proje ve bilimsel çalışma üretiminde de önemli bir yere sahip. "Gemi inşaatı ve Denizcilik Fakültesi"ni kurma çalışmalarına da başlayan YTÜ, "Gemi Hidromekaniği Laboratuvarı"yla da gemi inşa sektörüne hizmet veriyor. YTÜ Gemi Hidromekaniği Laboratuvarı, model deney havuzlarında yapılan testlerin tümünü bilgisayar simülasyonuyla gerçekleştiriyor. Bunun için de "hesaplamalı akışkanlar dinamiği" yazılımları kullanılıyor. Laboratuvarda, önce gemi modelleniyor. Gemi etrafındaki akışlar bilgisayar simülasyonuyla gerçekleştiriliyor. Modellenen gemi de akışkanlar mekaniği teknikleri kullanılarak bu simülasyon içerisinde test ediliyor. 14 tersane • mart-nisan 2009 Buradan elde edilen sonuçlara göre de gemi modifiye ediliyor. Laboratuvarın bilgisayar altyapısı oldukça geniş. Laboratuvarda, paralel olarak bağlı 16 işlemci yer alıyor ve testler bu bilgisayarların birlikte yürütülmesi sonucu gerçekleştiriliyor. Ayrıca laboratuvarda akışkanlar mekaniği çalışmaları için bir rüzgar tüneli de bulunuyor. Tünelin içine koyulan modelle geminin rüzgar direnci ve rüzgar içerisindeki akışı test ediliyor. Gemilerin deniz üstünde kalan kısımları, yüksek süratli tekneler, gemi baca gazı analizleri ve yelken analizleriyle ilgili testlerde, bilgisayar simülasyonu yanında bu tünel de kullanılıyor. YTÜ Gemi Hidromekaniği Laboratuvarı'yla ilgili çalışmalar 2003 yılında başlatılmış. Günümüze kadar da laboratuvarın geliştirilmesi için çalışmalar devam etmiş. Laboratuvarda yer alan bazı araçlar, YTÜ öğretim üyeleri tarafından geliştirilmiş. Yurtdışından 20-30 bin dolara alınabilen bu araçlar, özverili çalışmalar sonucunda 4-5 bin dolarlık maliyetlerle yapılmış. Hatta bu araçlar için yurtdışından talepler de gelmeye başlamış. Öğretim görevlilerinden oluşan 13 kişilik bir ekibin görev yaptığı laboratuvar, özellikle askeri projelerle ilgili çalışmalarıyla da dikkat çekiyor. MİLGEM projesinde yer alan, Yeni Tip Karakol Botu projesinin danışmanlığını yürüten YTÜ Gemi Hidro-
mekaniği Laboratuvarı, çıkarma gemisi projelerini de takip ediyor. YTÜ Öğretim üyesi Prof. Dr. Tamer Yılmaz, "Model deney havuzu kurmak oldukça maliyetli ve zaten İTÜ'de bir havuz var. Gemi inşa sektörü, yakaladığı ivmeyi kaybetmeseydi ikinci bir havuza da ihtiyaç olurdu. Ama kriz nedeniyle sektör durgunlaştı. Şimdilik ikinci bir havuza gerek yok. Biz de aynı işi bilgisayar ortamında yapıyoruz." diyor. YTÜ rektör danışmanlığı görevini de yürüten Prof. Dr. Yılmaz, "Laboratuvar için bilgisayar altyapısı çok önemli. Gemi etrafındaki akış çok karmaşık. Uçaktaki akış bile gemi etbu programlar bir defa test edilirse, ondan sonra güvenle kullanılabilir." "Yaklaşık olarak yılda 10-12 test yapabiliyoruz. Deneyleri çekme deneyi, pervane testi ve denizcilik performansı olarak kabaca üçe ayırıyoruz. Paket olarak bunların hepsi istenebilir. Model deney havuzlarında böyle bir test yaklaşık 1 ay sürüyor. Bizde de yaklaşık bu sürelerde gerçekleştiriliyor. Ayrıca fiyat açısından da daha ekonomik" "Laboratuvarın, model deney havuzlarına göre fiyat dışında da bazı avantajları var. Testleri bilgisayar simülasyonuyla yaptığımız için ölçeklemeden kaynaklanan problemler olrafındaki akıştan daha basit. Çünkü muyor, hız sınırımız yok. Yüksek süuçak tek ortamda, yani havada gidi- ratlerdeki performansı da kontrol yor. Ama gemi hem havadaki hem edebiliyoruz." de denizdeki akışlardan etkileniyor. Böyle bir akışı çözmek için çok iyi Hatayı azaltma şansımız var bilgisayarlara ihtiyaç var. Laboratu- "Dünyada bu işi en iyi yapan yer varımızda şu anda 16 tane paralel işlemcimiz bulunuyor. Tek bir bilgisayarla bu testleri yapmak belki 6 ay sürer. Bu 16 bilgisayarı paralel olarak kullanarak 6 aylık süreyi 15 güne indirebiliyoruz" şeklinde konuşuyor. Prof. Dr. Yılmaz şöyle devam ediyor: "Burada yaptığımız bilgisayar analizlerini gerek İTÜ'nün model deney havuzuyla gerekse başka model deney havuzlarıyla yaptığımız işbirliğiyle test etme şansımız var. Zaten Hamburg Model Deney Havuzu. Şimdi onlar da bilgisayar simülasyonlarının kullanıldığı bir bölüm kuruyorlar. Bir sistemin testini yapıyorsanız, yaptığınız her şeyde mutlak hata payı vardır. Hata payı olmaması için o işi analitik çözmeniz lazım. Yani matematik denklemlerini yazarsınız, bu denklemleri çözersiniz, bulduğunuz sonuç kesin sonuçtur. Ama gemi mühendisliğinde bu mümkün değil. Bu durumda deney yapılması gerekir. ister bilgisayarda, ister model deney havuzunda yapılsın mutlaka bir hata payı olacaktır. Burada çıkan sonuçlar kesin sonuç değil. Yaklaşıklık seviyesi çok önemli. Kabul edilebilir mi? Model deney havuzlarında bu hatalar yüzde 2-3 hatta 5 seviyelerine kadar çıkabiliyor. Bilgisayar ortamında da hata olabilir; ama bu hatayı azaltma şansımız var." "Testi yapacağınız bölgeleri sonsuz sayıda alırsanız aslında tam olaKalibrasyon Sistemi suza bölmeniz pratikte mümkün değil. O zaman belli bir sayıya bölmeniz lazım. 100 bin elemanla da yapabilirsiniz, 1 milyon elemanla da. Eleman sayısı arttıkça da hata payınız azalıyor. Ama öyle bir nokta geliyor ki bir yerde durmanız lazım. Biz ona optimum nokta diyoruz. Bu da tecrübelerle ve işin teorisiyle alakalı. Yani sizin eleman sayınız 5 milyona çıktı, hata payı yüzde bire indi. Bu eleman sayısını 20 milyona da çıkarabilirsiniz hata payını yüzde birin altına da indirirsiniz ama bu sefer çözüm süreniz çok artıyor. Bunu için duracağınız noktayı belirlemeniz lazım. örneğin bir kimyasal tanker için kabul edilebilir hata payı bellidir. Diyelim ki yüzde 2 hata payı ile sonucu bulmak yeterli. Eleman sayısını ona göre belirler ve çalışmalara başlarsınız. Ama yapılan deney, bir savaş gemisi içinse kabul edilebilir hat payı daha az olacaktır. O zaman eleman sayısını Prof. Dr. Tamer Yılmaz rak modellemiş olursunuz. Ama son- arttırıyoruz." -.. tersane • mart-nisan 2009 15
Dr. Sedat Karabulut Sağlık, Emniyet, Çevre Uzmanı www.umbrellaturkey.com Şirketlerin Yeni Stratejik Ortağı; Devir tasarruf devri... Global kriz öncesinde, şirket yönetim kurullarında en çok duyulan iki kelime "satış" ve "pazar payı" idi. Bugün ise en popüler kelimeler "tasarruf" ve "verimlilik" oldu. Dünya ekonomi tarihi, sürdürülebilir büyümeyi sağlayabilmiş şirketlerin, doğru strateji ve uygulama öyküleriyle doludur. En kaba tarifiyle strateji; "şirketlerin uzun dönemli hedefler belirlemesi ve bunları gerçekleştirmek için ihtiyaç duyulan kaynaklar ile uygun çalışma programlarının hazırlanması" olarak tanımlanır. Sağlıklı ve sürdürülebilir büyümeyi hedefleyen bir şirketin stratejik hedefleri içinde olmazsa olmaz iki kural vardır; kaliteli üretim ve hizmeti artırırken 16 tersane • mart-nisan 2009 maliyetlerin düşürülmesi. Şirketlerin hem kaliteli hizmet ve üretim yapabilmeleri hem de maliyetleri düşürebilmesi için sağlıklı çalışanlara ihtiyacı olduğu da çok açıktır. İşte doğru "Sağlık, Emniyet ve Çevre (SEÇ)" uygulamaları tam da bu noktada şirketler için önemli bir stratejik ortağa dönüşmektedir. Yaşamak isteyen şirketler, rakiplerinin nasıl örgütlendiğine bakmalıdır ... Şirket stratejileri kurgulanırken, dışsal değişkenlerin gelecekteki yönünün tahminine ve alternatif davranışların şekillendirilmesine önem verilir. Değişen çevre şartları, ister yararlanılabilecek bir fırsat, isterse de karşı konulması gereken bir tehlike oluştursun, sonuçta işletmeyi yeni olasılıklarla karşı karşıya bırakır. Böyle durumlarda stratejik yönetimin iki temel görevi, şirketlerin beklenilmeyen olumsuz durumları göğüsleyebilmesini ve değişimin yarattığı yeni şartlarda büyümesinin sağlanmasıdır. Bu bağlamda stratejik yönetim, sektördeki rakiplerinin gerisine düşmemesi için yeni bir örgütlenme modeli, tekniği ve yaklaşımı geliştirmelidir. Bunun için bakılacak iki yer vardır: birincisi, yıllar boyunca gelişmesini her şartta sağlayabilmiş şirketlerin ne yaptığı ve diğerlerinin ise neyi yapamadığıdır. Sürdürülebilir büyümeyi hemen her ortamda sağlayabilen şirket yapıları incelendiğinde, ortak özelliklerden biri olarak doğru SEÇ uygulamalarını görmek mümkündür. Bugün yaşanan şiddetli ekonomik krize rağmen, İngiltere'deki şirketlerin yüzde 51'i, 2009 SEÇbütçelerinde herhangi bir kesinti yapmayı planlamıyorlar. Aslına bakılırsa bu çok şaşırtıcı da değildir; çünkü doğru SEÇuygulamaları, şirketin insan kaynağının sağlıklı ve emniyetli bir ortamda çalışmasını sağlarken, aynı zaman da doğal kaynakların israf edilmesini de engelliyor. Ayrıca kazaların azalmasını sağlayarak, malzeme hasarlarını ve sigorta primlerini düşürüyor. Müşteri ile çalışanlarının memnuniyetini ve bağlılığını artırıyor. Sadece çalışanların ve müşterilerin değil, üretim veya hizmet verilen alana komşu olan insanların da hakkına saygı duyan bir yapının gelişmesine yardımcı oluyor. Bütün bunları yaparken, şirketin sürdürülebilir büyümesinde ve kurumsallaşmasında stratejik bir ortak haline geliyor. Avrupa'da uzun yıllar sektörlerinin liderliğini yapan ve kurumsal olduğu kabul edilen şirketlerin internet siteleri incelendiğinde,· ortak bazı başlıklarla karş'ılaşılır. Bu· başlıklardan biri de şirket SEÇ politikalarının yayınlandığı bölümdür. Uluslararası rekabet şartlarında başarılı ol-
Drenaj Pompaları Prosesve Atıksu Pompaları Merkez Dalgıç pompayı icat eden ve dünyanın en büyük dalgıç pompa üreticisi olan ITT FLYGT,deniz suyu uygulamalarında geniş ürün yelpazesi ile sizlere en ekonomik çözüm ve tasarımlar sunuyor. Kampakt Karıştırıcılar Geniş ve uzman kadrosu ile ANADOLU FLYGT, marinalarda, gemilerde, tuzlalarda, --- tatil köylerinde, Çamur Pompaları su oyunlarında, transferi gereken pek çok uygulama alanında sizlere aradığınız desteği UskurPervaneliPampalar GebzeOrganizeSanayiBölgesi1000.SokakNo:1015Gebze- KOCAELİ Tel: +90 262 677 16 77 Faks:+90 262 677 16 70 AnkaraBölge Müdürlüğü Reşit GalipCad.No:74/2 Tel: +90 312 447 60 41 G.O.P.- ANKARA Faks: +90 312 447 68 26 www.anadoluflygt.com. tr
mak isteyen Türk şirketleri, kendi bünyelerinde nasıl bir SEÇ performansları olduğuna bakmalıdırlar. Gördükleri manzara olumlu değilse, krizi fırsata dönüştürerek hem yönetici, hem çalışan, hem de sistem reformlarını hayata geçirmelidirler. Geçtiğimiz yıl neler oldu? Dünyanın lider insan kaynakları danışmanlık firması Mercer'in gerçekleştirdiği 2008 Pan EuropeanHealth and Benefit (Avrupa Sağlık ve Yan Haklar) Raporu geçtiğimiz ay yayınlandı. 2008 yılının değerlendirildiği raporda Avrupa'da, işe devamsızlık oranlarının yükseldiği vurgulanırken, aynı zamanda şirketlerin işe devamsızlık politikalarının verimli işlemediğinin de altı çizildi. Mercer'in 24 Avrupa ülkesinde 821 şirket ile gerçekleştirdiği 2008 Avrupa Sağlık ve Yan Haklar Raporu'na göre, yıllık işe devamsızlık Avrupa ortalaması kişi başı 7.4 gün. En fazla işe devamsızlık yapan millet Bulgarlar olurken, en düşük devamsızlık ise 4.6 gün ile Türkler olmuş. Haftalık çalışma süresini 45 saat kabul edecek olursak, yılda ortalama 260 iş günü çalışıyoruz. Bu durumda Türkiye'de kişi başı yıllık devamsızlık oranı yüzde 1.8 civarında olmaktadır. Aynı rapora göre araştırmaya katılan firmaların çoğunluğu devamsızlık verilerine sahip olmakla beraber, bu firmaların sadece yüzde 42'si devamsızlık sebebine ve yine sadece yüzde 33'ü devamsızlığın şirkete yarattığı maliyeti hakkında bilgiye sahiptir. Bugüne kadar bu tür araştırma raporlarına çok da ilgi göstermezdik. Ancak küresel ekonomik krizin etkisiyle, şirketlerin maliyetlerini azaltma gayretleri arttı. Şirket üst düzey yöneticilerinin bundan sonra, hastalık nedeniyle işe devamsızlığın yarattığı mali kayıpları dikkate alması bekleniyor. Zira alt alta toplandığı zaman, ortaya çıkan rakamlar azımsanmayacak büyüklüğe ulaşmış durumda. 18 tersane • mart-nisan 2009 Yıllık kaybımız milyonlarca TL'yi buluyor... Türkiye'de 2006 yılında 79.027 iş kazası meydana geldi. Meydana gelen iş kazaları sonucu toplam 1.898.304 işgünü devamsızlık yapılmıştır. Bir başka değişle 7300 kişi bir yıl boyunca maaş almış ama işlerine gidememiştir. Bu çalışanların ortalama aylık brüt geliri 1000 TL kabul edilecek olursa, yarattığı doğrudan kayıp yıllık 87.6 milyon TL'yi bulur. 2006 yılı içinde Türkiye'de kayıtlı çalışan sayısı 7.818.642 kişi olduğuna göre, sadece iş kazası nedeniyle oluşan devamsız oranımız yüzde 0.1 olmuştur. Mercer'in araştırmasını temel alarak, bir yıllık devamsızlığın 2006 yılında da yüzde 1.8 olduğunu kabul ettiğimizde, bu kayıp 1.576.8 milyon TL olmaktadır. Kaldı ki, bize göre bu sayı gerçekleri tam olarak da yansıtmamaktadır. Çünkü Avrupa ortalamasının neredeyse yarısı oranında devamsızlık ortalaması, bizim çok daha sağlıklı olduğumuzdan değil, doğru bir devamsızlık kayıt sistemimiz olmamasından kaynaklanmaktadır. Zira ülkemizdeki yüksek tansiyon, diyabet, kalp ve damar hastalıkları gibi, kronik hastalıkların etkisinde olan kişi sayısı 22 milyondur. Türkiye'de 6 milyon kişi diyabet, 15milyon kişi yüksek tansiyon, 4.5 milyon kişi ise çeşitli psikolojik hastalıklarla mücadele etmektedir. Türkiye dahil Avrupa'nın 22 ülkesinde yapılan bir araştırmaya göre, 50 yaş altında koroner kalp hastalığı olma oranı Avrupa ülkelerinde yüzde 13iken, bu oran Türkiye için yüzde 23 bulunmuştur. Şirket çalışanlarınız Fransız veya İngiliz değilse bu sayılar ve oranlar sizin işyerinizde çalışanlar için de geçerlidir. Basit bir hesaplamayla şirketinizde hastalık nedenli devamsızlığın yıllık maliyetini ölçmeniz mümkündür. Çalışanlarınızın ortalama brüt maaşının, 1.000 TL olduğunu varsayalım. Şirketinizdeki yıllık devamsızlık oranı da yüzde 1.8 olsun. Bu durumda şirketinizin yıllık ortalama kaybı 216.000 TL olur. Bu işletmenizin doğrudan uğradığı kayıplardır. Bir de doğrudan olmayan kayıplar vardır ki, "Norwick Union Healthcare" and "The Confederation Of British lndustry and PPP"nin araştırmalarına göre bu, doğrudan kayıplarınızın bir ila iki mislidir. Bu durumda işletmenizin devamsızlık nedeniyle uğradığı yıllık kayıp, 500-750 bin TL'yi bulmaktadır. Doğru SEÇ sistemi Çalışanlarımızın hasta olmasını engelleyecek sistemler kurmak şirket yöneticilerinin başlıca görevidir. Bu hem ahlaki hem de hukuksal bir zorunluluktur. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın yayınladığı yönetmelik ve tüzükler yanında yıllar önce yayınlanmış ve halen yürürlükte olan kanunlar, bu sorumluluğu açık bir şekilde tanımlamaktadır. İş, hastalıkları engellemekle de bitmiyor. Çalışma ortamını tehlikelerden ve risklerden koruyacak, kazaların oluşmasını engelleyecek ve çevreye zarar vermeyecek sistemler kurmak zorundalar. İş kazaları nedeniyle her yıl binlerce çalışanımız hayatını kaybetmektedir. Maddi hasarlı iş kazaları yüzünden milyarlarca TL para kül olup uçmaktadır. Tıpkı sektördeki prestijimiz ve marka değerimiz gibi. Şirket yöneticilerinden, sektörün rekabet şartlarına uyum sağlamak, ödemeler dengesini ayarlamak ve tabii geleceğin risklerini önceden görebilmek gibi problemlerin yanında, bir de şirketin SEÇsistemini tek başlarına kurmalarını beklemek imkansızdır. Zira bu iş, çalışanlara bazı eğitimler aldırmak, basit bir risk analizi yaptırmak ve sonrasında olan kazalar için, "Ne yapalım, biz elimizden geleni yaptık" demek değildir. Yapılacak en iyi şey, işi profesyonellere havale etmek ve onları doğru şekilde denetlemektir. Bunu örneklerini görmek için internette kısa bir araştırma yapmak kafi, yeter ki niyetimiz olsun. -r
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=