Tersane Dergisi 7. Sayı (Mart-Nisan 2009)

Gemi İnşa Sanayiinde İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Yaşar Duran AYT AŞ / Gemi İnşa ve Tersaneler Genel Müdürü Nedim SÖZBİR / Sakarya Üniversitesi Öğretim Üyesi 1. Giriş •ı şçi sağlığı ve iş güvenliğinde amaç, işyerıe_rinde çalışanların korunmasıdır. lşyerlerinde iş kazaları ve meslek hastalıklarını önlemek ve çalışanların sağlıklı ve güvenli ortamda çalışmalarını sağlamak temel ilkedir. Günümüzde sanayileşmiş ve sanayileşmekte olan ülkelerde, sanayide çalışanların sayısındaki hızlı artış, beraberinde çalışanların bir takım sağlık ve iş güvenliği sorununu getirmiştir. Sanayileşmiş ülkeler, içinde bulunduğumuz yüzyılda işçi sağlığı ve iş güvenliği konusunda ciddi çabalar harcamak zorunda kalmışlardır. Bu ülkelerin hemen hemen hepsi iş kazalarını ve meslek hastalıklarını en düşük düzeyde tutmak için çabalamakta ve bu konuda eğitim ve kontrole önem vermekte, ayrıca bu konuyla ilgili olarak işyerlerinde gerekli önlemlerin alınmasını sağlamak amacıyla işyerlerini yoğun denetim altında tutmaktadırlar. Uluslararası çalışma verilerine göre dünyada her yıl ortalama 50 milyon iş kazası olmakta, bu kazalar nedeniyle yaklaşık 100 bin kişi ölmekte, 32 tersane • mart-nisan 2009 1.5 milyon kişi de sürekli iş göremezlik nedeniyle üretim dışında kalmaktadır. Gelişmiş sanayi ülkelerinde, her yıl çalışan on kişiden biri iş kazası geçirmektedir. Ülkemizde her yıl 95 bin iş kazası olmaktadır. Bu kazalar nedeniyle Türkiye'de her yıl iş kazalarında 1500 kişi yaşamını yitirirken, 3000'den fazla kişi sakat kalmakta, 88 bin kişi de geçici iş göremezlik nedeniyle üretim dışında kalmaktadır. Her yıl ortalama 2 milyon iş günü yitirilmektedir. iş kazalarında, Avrupa ülkeleri arasında birinci, dünyada ise üçüncü sırada yer almaktayız. Ekonomik anlamda yalnızca SGK'na maliyeti 14 milyar TL üzerinde olan iş kazalarının, tüm ülke ekonomisine olan maliyetinin ise çok daha büyük olduğu açıktır. Gemi inşa ve tersane işi ağır ve tehlikeli işler sınıfındadır. Muhtemel tehlikelerin araştırılması ve standartların izlenmesi ve tavsiye edilen kuralların uyulması ile yaralanma, sakatlanma ve bakanlığın vereceği cezalarda azalma olabilir. Tersanelerde kaza ve hastalanma oranı inşaat ve fabrikalardaki kaza ve hastalanmanın iki katıdır. Tersane işi en tehlikeli işlerdendir. Bu sektör daha çok gözlem altında olmalıdır. Çünkü bakanlık ölüm, kaza ve hastalıkların önlenmesi veya azaltılması için tersane stratejik planını hedeflemelidir. 2. Türkiye'de Gemi İnşa Sanayi ve Kazalar Türkiye gemi sanayinde son yıllarda oldukça büyük ilerlemeler kaydetmiştir. Tersane sayısında, verilen gemi saparişleri sayısında ve buna bağlı istihdamda artışlar olmuştur. Türkiye gemi inşa sektöründe, 2002 yılında dünyada 23. sıradayken, 2008 yılı ekim ayı sonunda sipariş sayısı bakımından dünya beşinciliğine yükselmiştir. Ülkemizde 2002 yılında 37 olan tersane sayısı, 2008 yılı ekim ayı sonunda 92 olmuştur. Bunların 55 adedi tersane, 37 adeti tekne imal tesisidir. Yat imalatında ABD ve Kanada'dan sonra 2256 metre boy ile dünya üçüncülüğüne yükselmiştir. Yatırımı devam eden tesis sayısı 65 adet olup, bunların 58 adedi tersane, 7 adeti tekne imal tesisidir. Tuzla gemi inşa bölgesinde 68 adet gemi inşa tesisi mevcuttur. Bunların 51adedi tersane, 27 adedi tekne imal yeridir.

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=