Gemi inşa sanayinde doğrudan çalışan sayısı 2002'de 13 bin kişiyken, bu rakam 2008 ekim ayı itibariyle 35 bin 42 kişiye ulaşmıştır. Gemi inşa yan sanayi ile birlikte gemi inşa sektöründe çalışan 2002'de 30 bin iken bu rakam 2008'de 100 bini aşmaktadır. Gemi inşa sanayisinin yoğun olduğu Tuzla'da 2008'in ilk 6 ayında 33 bin 480 çalışandan 13'ü yaşamını yitirmiştir. 2000 yılında 5 bin çalışandan 4'ü, 2001 yılında 5 bin 750 çalışandan l'i, 2002 yılında 13bin 545 çalışandan 5'i, 2003 yılında 14 bin 150 çalışandan 3'ü, 2004 yılında 14 bin 750 çalışandan 6'sı, 2005 yılında 24 bin 200 çalışandan 7'si, 2006 yılında 28 bin 500 çalışandan 10'u ve 2007 yılında 33 bin 480 çalışandan 12'si yaşamını yitirmiştir. Ekim 2008 sonu itibariyle 35 bin 42 çalışandan 25 kişi iş kazası sonucu hayatını kaybetmiştir. Tablo 1,2 ve 3'te kaza sayısı, oranları ve kazaların meydana geldiği gemi inşa özel sektörleri görülmektedir. Son beş yılda tersane sayısı yüzde 127 artarken, işçi sayısı yüzde 147artmıştır. Tablo 1 incelendiğinde, ölümlü kazaların iş kazasına göre oranı ise yüzde 6.84'den yüzde 5.28'e kadar gerilemiştir. Ölümlü kaza sayısının çalışan işçi sayısına göre oranı ise yüzde 0.0370'den yüzde 0.0358'e kadar azalmıştır. iş kazası sonrası ölüm sayısının son beş yılda ise 5'ten 12'ye çıktığı görülmektedir. Esasolan, kazanın olmaması ve gerekli iş güvenliği tedbirlerinin alınarak uygulanması, eğitimli işçi çalıştırılmasıdır. Tablo 2 incelendiğinde, iskele veya güverteden düşme yüzde 22 kaza oranı ile en fazla olan iş kazasıdır. Burada işçilerin emniyet kemeri kullanmadıkları ve iskele veya güverte çalışmalarında gerekli güvenlik tedbirlerinin alınmadığı görülmektedir. Daha sonra gelen elektrik çarpması ise yüzde 21 oranı ile ikinci sırada yer almaktadır. Burada, elektrik devreleri veya kablolardan elektrik çarpılması sonucu iş kazası meydana geldiği görülmektedir. Dünyada da gemi sanayi sektörlerinde en fazla meydana gelen kaza nedeni, düşme ve elektrik çarpması olarak görülmektedir. Üçüncü sıradaki kaza ise işçilerin üzerine malzeme vs. düşmesi sonucu meydana gelen iş kazalarıdır. Bunun oranı ise yüzde 12'dir. Bu kazalar işçilere gerekli iş güvenliği eğitimleri verilerek ve işçilere gerekli koruyucu malzemeler verilmek suretiyle önlenmeye çalışılmalıdır. 3. Dünya Gemi İnşa Sanayindeki Kazalar Ülkemizde olduğu gibi yurtdışındaki gemi inşa sektörlerinde, örneğin Filipinler, ABD'de ve bir çok ülkede iş kazaları olmaktadır. Bu kazalar yaralanma ve ölümle sonuçlanmaktadır. Örneğin, Filipinler'de bulunan Hanjin Heavy lndustries and Construction Phillipines ine. adlı büyük bir gemi inşa şirketi, 2006 yılından beri Filipinler'de gemi imal eden Güney Kore merkezli bir tersanedir. Bir Filipinli işçinin haziran (2008) ayında ölümünden sonra, tersanede iki yıl içinde hayatını kaybeden işçi sayısı 12'ye çıkmıştır. ABD Alabama eyaletinde geçenlerde 1500 kişinin çalıştığı Bender Shipbuilding and Repair Co. Adlı tersanede, bir vinç operatörü, uzaktan kumanda ile vinci kullanırken sallanmaya başlayan vinçin çarpıp duvara sıkıştırması sonucu yaşamını kaybetmiştir. Yine ABD'de Northgrop Grumman Corp. adlı tersane federal güvenlik ilkelerine uymadığı gerekçesiyTablo 1: Gemi İnşa Özel Sektöründe Çalışan Sayısı, İş Kazası ve Oranları Yıl Çalışan İş Kazası Kaza Oranı Ölümlü Kaza Ölümlü Kazaların Ölümlü Kaza Sayısı Sayısı Oranı,% Sayısı İş Kazasına Göre Sayısının Oranı, Çalışan İşçi Sayısına Göre Oranı% 2000 5000 76 1.52 4 5.26 0.08 2001 5750 61 1.06 1 1.64 0.017 2002 13545 73 0.54 5 6.84 0.037 2003 14150 68 0.48 3 4.41 0.021 2004 14750 120 0.81 5 4.16 0.033 2005 24200 146 0.6 9 6.16 0.037 2006 28500 170 0.6 10 5.88 0.035 2007 33480 227 0.68 12 5.28 0.0358 Ekim 2008 35042 25 0.0713 tersane • mart-nisan 2009 33
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=