Tersane Dergisi 72. Sayı (Eylül 2022)

TMMOB Gemi Mühendisleri Odası Basın Açıklaması “NAE SAO PAULO” Uçak Gemisinin Aliağa Gemi Söküm Bölgesinde Sökülmesi Sürecine İlişkin Değerlendirme. (25.07.2022) İlk olarak 2021 Baharında Tür - kiye kamuoyu gündemine düşen, Brezilya Donanması’nda 2018’e dek görev yapan “NAe Sea Paulo” eski uçak gemisinin Aliağa bölgesinde gemi sökümünün yapılma konusu, Türkiye kamuoyu gündeminde yeniden yoğunlukla tartışılmaktadır. Odamızın konuyla ilgili açıklamasını kamuoyu bilgisine sunarız. Sınıfı ve Tpi Fransa’nın Clemen - ceau-sınıfı uçak gemisi (1963 yılından 2000 yılına dek Fransız Donanma - sı’na “Foch” adında hizmet vermiş. 2000-2018 arasında Brezilya Donan - ması’na “NAe Sao Paulo “ adında hizmet vermiş.) Deplasman: 24,200 ton (Tam yüklü 32,800 ton) Boy: 265 m Genişlik: 51.2 m Draft: 8.60 m Sevk Sistemi: 6 Indret kazan, 4 buhar türbini (126,000 hp / 94,000 kW), 2 pervane Gemi Kimliği: (MMSI sayısı: 710442000; Çağrı İşareti: PWSP) Nae Sao Paulo’nun ikizi Clemen - ceau’nun gemi sökümünde de benzer tepkiler ortaya çıkmış. Aralık 2005 de Fransa’nın Toulon Limanı’ndan Hin - distan’da gemi sökümünün yapılması için yola çıkarılan Clemenceau, Hin - distan’daki gemi söküm tesisinin imha ve toksik atık yönetimi için tesislerinin eksikliği ve uygunsuzluğuna yönelik protestolar ve girişimler sonrasında Hindistan ve Fransa mahkemeleri ile otoritelerinin vermiş olduğu kararlar doğrultusunda Süveyş Kanalı’ndan geri çevrilmiş, Fransız sularına Ocak 2006 da geri döndürülmüştür. Ardın - dan İngiltere’de Hartlepool yakınla - rındaki bir tersanede, gemiyi sökmek için kabul edilen uygulamaları yerine getirmek üzere söküm sözleşmesi yapılarak, söküme 18 Kasım 2009'da başlanmış ve 2010 yılı sonunda söküm işlemi tamamlanmış. 2021 baharından gündeme gelen konuya ilişkin olarak, TMMOB İzmir İl Koordinasyon Kurulu (İKK) 09 Nisan 2021’de bir basın toplantısı ile kamuoyuna bir açıklama yapmıştı. Açıklamada İzmir Aliağa’da yapılması planlanan gemi söküm işleminden kaynaklanabilecek tehlikeli ve zehirli atıkların çevreye ve insan sağlığına yönelik olası kötü etkileri hakkında ilgili çekinceler ve uyarılar dile geti - rilmiştir. ÜLKEMİZDE GEMİ GERİ DÖNÜŞÜM ya da GEMİ SÖKÜM ENDÜSTRİSİ İzmir Aliağa Gemi Söküm /Geri Dönüşüm Bölgesi’nde yoğunlaştırıl - mış gemi söküm faaliyetleri; “Ulaş - tırma ve Altyapı Bakanlığı”, “Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakan - lığı”, “Sağlık Bakanlığı”, “Çalışma ve Sosyal Güvenlik” Bakanlığı” gibi kamu kurumlarımızın koordinasyon ve düzenlemeleri çerçevesinde göze - tilmektedir. Çevre ve İnsan Sağlığına yönelik olası kötü etkilerin ortaya çıkmaması sorumluluğu bu kurum - larımız tarafından paylaşılmaktadır. 8/3/2004 tarihli ve 25396 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürür - lüğe giren Gemi Söküm Yönetmeliği, dönemin gemi geri dönüşüm sektö - rünün mevcut durumu, sorunları ve hedefleri gözetilerek hazırlanmış olup uluslararası platformlarda örnek gös - terilen gemi geri dönüşüm endüst - rimizin düzenlenmesinde faydalı olmuştur. Bu Yönetmelik hükümleri Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tara - fından yürütülmektedir. Ülkemiz gemi geri dönüşüm sana - yiinin merkezi, verilen işletme izinleri nedeniyle İzmir-Aliağa’da olup, günü - müz itibariyle 22 adet tesisin tahsis edilen bölgede faal olarak çalışmala - rını sürdürdüğü bilinmektedir. Yılda yaklaşık 900,000 bin ton çelik ağırlığı olan gemi ve deniz aracı (yük gemileri, yolcu gemileri, tankerler, römorkörler, dubalar, platfomlar, savaş gemileri, vb.) burada sökülmektedir. Emek yoğun bir sektör olan gemi söküm sanayimiz, sağlanan teknik destekler, uluslararası alanda itibarın gerçek - leştirilmesine yönelik girişim ve çalış - maların da etkisiyle 2020 yılı itiba - riyle 1,400 kişiye doğrudan istihdam sağladığı belirtilmektedir. Gemi ve makine yan sanayisi ve tedarikçisi olduğu demir çelik ve diğer sektör - ler de göz önünde tutulduğunda, bu rakamın birkaç misli dolaylı istihdama imkân verdiği de değerlendirilmek - tedir. (İMEAK 2022 DTO Raporu) Gemi geri dönüşüm endüstrisi; ekonomik ömrünü tamamlamış gemi - lerin seferlerden çekilmesi ve yerlerine yeni tonajda ve teknolojilerde, bekle - nen çevre şartlarına daha uyumlu, işletme verimi daha yüksek gemilerin inşa edilmesi işlemlerine yol açan, denizcilikle ilgili risklerin daha aza indirilmesine katkı koyan, eski gemi - lerdeki malzemelerin ve ekipmanların usulüyle geri dönüşümünün sağlan - dığı bir sektördür. Bir geminin ömrü cinsine ve çalışma koşullarına bağlı olarak 20 ila 35 yıl arasında değişebilmektedir. 20 TERSANE • Eylül / 2022 BASIN AÇIKLAMASI