Tersane Dergisi 72. Sayı (Eylül 2022)

22 TERSANE • Eylül / 2022 BASIN AÇIKLAMASI çıkan nedenlerden birinin, sökümü yapacak işletmenin Avrupa Gemi Geri Dönüşüm Tesisleri Listesinde yer alması olarak değerlendiriyoruz. AB Gemi Geri Dönüşüm Tesisleri Listesine dahil olmak için, öncelikle ilgili işletmenin müracaatı ve daha sonra AB Komisyonu tarafından yet - kilendirilen bir uygunluk değerlen - dirme kuruluşu tarafından denetime tabi olunması, denetim sonucunun liste içinde yer almak için uygun olması gerekmektedir. Hurda gemi söküm ve geri dönü - şüm işlemleri, çevre ve insan sağlığı açısından kirlilik yaratan unsurlar göz önünde tutularak ve ortaya çıka - bilecek riskler giderilerek yapılması gerekli faaliyetleri ve uygulamaları gerektirmektedir. Yaklaşık 20 yaş ve üzeri gemilerde daha çok karşılaşılan asbestli ya da asbest bulaşmış malze - melerin, diğer farklı türde atıkların ve maddelerin (ağır metaller, madeni yağlar, tehlikeli kimyasal bileşimler içerebilen ya da bulaşmış malzemeler, ambalajlar, nikel ve kadmiyum içeren piller, kurşun içeren aküler, sıvı petrol türevi yakıt artıkları, vb.) söküm işlem - leri sırasında su kaynaklarını, havayı ve çevreyi kirletici saçılmasının önlen - mesi, yapılan işlemlerin sorumlu idari otoritelerin gözetim ve denetiminde gerçekleştirilmesi kritik önemdedir. Ülke olarak taraf olduğumuz, “Tehlikeli Atıkların Sınır Ötesi Taşın - ması ve Bertarafı ile ilgili Uluslara - rası Basel Sözleşmesi ve “Gemilerin Güvenli ve Çevreye Duyarlı Geri Dönüşümü hakkında Hong Kong Uluslararası Sözleşmesi” ve bu sözleş - melere ve diğer gereklere bağlı olarak yürürlüğe soktuğumuz yasal düzenle - melerin, uygulamalarda insan sağlı - ğına, çalışma emniyetine ve çevreye karşı risk oluşturmayacak bir biçimde yürütülmesi, işletilmesi gereklidir. Bu çerçevede kamu kurum ve kuruluşla - rımızın sorumluluklarını yerine getire - ceklerini umuyor ve diliyoruz. İzmir Aliağa’da gemi söküm faa - liyetleri kaynaklı çevresel ve sağlık risklerinin önlenmesi ihtiyacı, faali - yetlerin yerine getirilmekte olduğu Aliağa Bölgesi ve civarı açısından önem taşımaktadır. Taraf olduğumuz düzenlemeler çerçevesinde, kamu kurul ve kuruluşlarımızın iş birliği ve koordinatörlüğünde 1. Söküme getirilen gemilerde tehlikeli madde envanterinin envanterinin çıkartılması, gemi - lerin söküme öncesi süreçte taraf olduğumuz ulusal ve uluslararası düzenlemelere uygun bir biçimde tehlikeli atıklardan arındırılması gözetilmeli ve denetlenmelidir. 2. Her gemi ve deniz aracının geri dönüşüm planı detaylı olarak hazırlanması gözetilmeli ve denet - lenmelidir. 3. Geri dönüşüm planlarında, geri dönüşümü yapılamayacak tehli - keli maddelerin bertaraf edilmesi veya çevreye zarar vermeyecek şekilde depolanabilmesi hususla - rına, ulusal ve uluslararası düzen - lemeler çerçevesinde açıklıkla yer verilmelidir. Bu süreç gözetilmeli ve denetlenmelidir. 4. Söküm işlemleri süreçleri ve faali - yetleri de yine mevcut düzenleme - lere, can ve çevre güvenliği gerek - lerine göre gözetime ve denetime tabi tutulmalıdır. 5. Tehlikeli Atıkların bertarafı ve depolanması işlemlerinin de göze - timi ve denetimi yapılmalıdır. 6. Toprak, Deniz, Tatlı Su Kaynak - ları, Hava kirliliğine karşı alınması gereken önlemlerin yerine getiril - diği gözetilmeli ve denetlenmeli - dir. 7. Gemi sökümü faaliyetlerinde kar - şımıza çıkan, önemli tehditlerden biri olan asbestli malzemelerin ya da asbest bulaşmış malzemele - rin yetkin kuruluşlarca tespitinin yapılmış olduğu Asbest Raporu, söküm sırasında hurda malzeme - den asbestin hava kirliliğine neden olmayacak biçimde nasıl ve ne yollarla uzaklaştırılacağı, asbestin depolanması ve bertaraf edilmesi süreçleri birlikte gözetilmeli ve denetlenmelidir. Gemi ya da deniz araçları, ancak bu şartlar altında ülkemiz karasula - rına kabul edilmeli ve söküm iznine tabi tutulmalıdır. Gemi söküm faaliyetleriyle ilgili; • Geri dönüşümün ekonomik boyut - ları (enerji tasarrufu, su tasarrrufu, hammadde kaynak tasarrufu, ekipman tasarrufu, vb.) hakkında ayrıntılar • Söküm süreçlerinde ortaya çıkan tehlikeli atıkların miktarı ve ne yolla bertaraf edildikleri ya da tehlikesiz biçimde depolandıkları • Gemi sökümü faaliyetleri içinde yer alan çalışanların karşılaşabile - cekleri mesleki hastalıkların önlen - mesi ve izlenmesi • Gemi sökümü faaliyetlerinin yerine getirildiği Aliağa Bölgemiz ve civarında Halk Sağlığı açısın - dan alınan önlemlerin durumu ve yürütülmesi konularında Türk kamuoyu ilgili kamu kurum ve kuruluşlarımızca düzenli olarak açıklıkla aydınlatılmalıdır. Odamız; gemi ve deniz araçları tasarımı, inşası, tadilatı, gemi yan sanayisi ile olduğu kadar gemilerin söküm ve geri dönüşüm süreçlerinde de kamu kurum ve kuruluşları, sek - törel kurum ve kuruluşlarıyla, meslek odalarımızla can ve çevre güvenliğini sağlamak ve iyileştirmek açılarından iş birliği yapmak üzere katkı vermeye hazırdır. Türk Basını ve Kamuoyuna saygı ile duyururuz. TMMOB Gemi Mühendisleri Odası.