AYTEK GÜNGÖR
İstanbul Teknik Üniversitesi
Gemi İnşaatı ve Gemi Makineleri Mühendisliği
gungorayt@itu.edu.tr

Gelişen internet teknolojisi sayesinde bilgi teknolojileri yönetimi, üretimin destek kolu olmaktan çıkıp büyük bir parçası haline gelmiştir. Buna paralel olarak, tüketicinin talepleri gün çektikçe seri üretim maliyetine ısmarlama ürünlere doğru kaymaktadır.

Son yıllarda ortaya atılan; üretimde büyük veri, siber fiziksel sistemler ve nesnelerin interneti entegrasyonu konseptleri sayesinde makineler ile insanların daha yakın çalışması, merkezi karar alma mekanizması yerine yayılmış karar verme süreçleri ile otomatik, daha entegre, daha verimli, hatasız ve düşük maliyetli ürünlerin sunulması prensibine dayalı Endüstri 4.0 devriminin yakın zamanda üretimin çehresini değiştireceği öngörülmektedir.

Bu devrimin, ağır sanayi lokomotifi ve ülke ekonomisinde önemli bir payı olan gemi inşa ve denizcilik sektörlerine etki edeceği açıktır.

Bu makalede, Endüstri 4.0 Devrimi kısaca açıklanmış, gemi inşa süreci uygulamaları tartışılmış, gemi inşa ve gemi dizaynının PLM Konsepti ile bağlanarak nasıl daha verimli bir sürecin takip edilebileceği üzerine bir uygulama yapılmış ve sonuçları üzerinde durulmuştur.

1. GİRİŞ
Genel anlamda kullanılan ‘Endüstri Devrimi’ terimini detaylı incelediğimizde, günümüze kadar gelen sürece kadar üç kısma ayrılabildiğini görmekteyiz. Birinci Sanayi Devrimi, 18. Yüzyıl sonlarına doğru buhar gücü ile çalışan dokuma tezgahlarının kullanılmasıyla başlar (ilk mekanik dokuma tezgahı, 1784). İkinci Sanayi Devrimine, elektrik enerjisi yardımı ile seri üretime başlanması ile geçildiği kabul edilir (İlk montaj hattı, 1870). Üçüncü Sanayi Devrimi, elektronik gereçler ve bilgi teknolojilerinin uygulanması ile üretimin otomatize edilmesi ile geçilir (İlk programlanabilir mantık kontrol sistemi, 1969). Bunlara ek olarak yakın zamanda endüstri literatürüne, veri ile fiziksel dünya ve makine ile insan arasında internet bağı ile yoğun bir işbirliğini öngören Dördüncü Sanayi Devrimi (Endüstri 4.0) eklenmiştir [1].

Endüstri 4.0, 2011 yılında “Almanya’nın dünyadaki büyük bir üretim gücü olarak yerini muhafaza etmesi için” geliştirilen ileri teknoloji strateji projesi olarak karşımıza çıkmıştır. Temel olarak Endüstri 4.0 Devrimi; Nesnelerin İnterneti (IoT)*, Siber-Fiziksel Sistemler (CPS)**, veri, makine ve insanların birlikte etkin bir şekilde kullanılması ile geleneksel tek elden yönetilen üretim sistemi yerine tam entegre, otomatik ve optimize üretim akışını temel alan ve buna bağlı olarak daha yüksek verim ve insanlar ile makineler arasında daha yakın üretim ilişkileri kurulmasını hedef alan konsepttir. Endüstri 4.0 devriminin temel hedefi, Akıllı Fabrika*** idealinin gerçekleştirilmesidir [2].

Dünya, hızla sanal ve fiziksel ortamda birbirine bağlı hale gelmektedir. Teknolojik ilerlemeler, 1990’lardan itibaren bilgisayar ve internetin baş döndürücü bir hızla gelişmesi, üretimde veri yönetiminin şirketler ve sektörler için her geçen gün bir var olma sorunu hale gelmesini beraberinde getirmiştir. Tüm endüstri kollarında müşteriler üreticilerden, seri üretim maliyetinde ısmarlama ürünler üretmesini talep etmekte, üretime son dakika değişiklikleri ile üretime müdahale etmektedirler.

Tüm bunlar göz önüne alındığında Endüstri 4.0 kısaca; seri üretim maliyetinde ısmarlama ürünler üretilmesini, değişikliklere hızlı adapte olabilen oldukça esnek bir seri üretim yapısının kurulmasını, müşteri, yüklenici, altyüklenici ve diğer paydaşların ürün geliştirme sürecinde daha yakın ve etkin ilişki kurabilmesini, büyük veri bağı ile makine-insan uyumlu çalışmasını yükseltmeyi, tam entegre, otomatik ve optimize üretim akışını, yüksek verimli ve düşük maliyetli bir üretimi vaat etmektedir.

Makalenin devamını e-dergi üzerinden okumak için lütfen tıklayınız...