Ata Nutku Gemi Model Deney Laboratuvarı, 1953 yılında Ordinaryüs Profesör Ata Nutku tarafından, Gemi Enstitüsü adıyla Taşkışla'da kurulmuş. 82 metre boyundaki ilk deney havuzunun boyu 1960 yılında 108 metreye çıkarılmış, 1974-75 yıllarında çekme arabası yenilenmiş ve üzerine modern direnç-güç deneylerinin gereksinimi olan açık su sevk dinamometresi, direnç dinamometresi gibi modern elektronik deney cihazları ile donatılmış. 1982 yılında YÖK Yasası nedeniyle Gemi Enstitüsü'nün işlevi sona ermiş ve fakülteye bağlı bir laboratuvar olmuş. 1988 yılında Gemi İnşaatı ve Deniz Bilimleri Fakültesi'nin Ayazağa Kampusu'ndaki yeni binasına taşınmasıyla Taşkışla'daki deney havuzu terkedilmiş ve yeni yapılan 160 metrelik havuz devreye girmiş. 1993 yılında deney havuzunun adı kurucusuna ithafen Ata Nutku Gemi Model Deney Laboratuvarı olarak değiştirilmiş.

Ata Nutku Gemi Model Deney Laboratuvarı'nda şu anda 160 metre uzunluğunda deney havuzu, pervane deneylerinin gerçekleştirildiği bir kavitasyon tüneli, akım görüntüleme deneylerinin gerçekleştirildiği bir sirkülasyon kanalı ve gemi modellerinin üretildiği model imalathanesi bulunuyor.

Ölçümler 1 dalga makinesi, 1 mekanik ve 2 elektronik esaslı direnç dinamometresi, 2 adet sevk dinamometresi, 1 adet açık su pervane dinamometresi, 1-D ve 3-D gemi modeli arkasında hız ölçüm cihazlarıyla yapılıyor. Ayrıca değişik kanat sayısı, çap ve hatvelerde sevk deneyleri için stok pervaneler ile denizcilik deneyleri için hareket ölçebilen cihazlar da mevcut. Laboratuvarda, eğer optimizasyon çalışması yapılmazsa, beş gün model yapım çalışması sürüyor ve ardından da ortalama beş günlük bir deney çalışması gerçekleştiriliyor.

160 metre boyundaki Büyük Deney Tankı 6 metre genişliğinde ve 3.4 metre derinliğe sahip. 5 metre boya kadar modeller bir çekme arabasıyla sakin suda saniyede 6 metre hıza kadar çekilebiliyor. Büyük deney tankında direnç, sevk, iz ölçme, açık su pervane, akım görüntüleme ve özel deneyler (açık su yapıları, denizaltı vb.) yapılabiliyor. Dalga yapma cihazıyla da düzenli ve karışık dalgalarda her türlü yapının deneyleri gerçekleştirilebiliyor.

Kavitasyon Tüneli'nde ise açık su pervane ve kavitasyon, deneyleri yapılıyor. Tünel önümüzdeki yıllarda  modernize edilip özel deneylerin de yapılabileceği hale getirilecek ve donanmanın hizmetine sunulabilecek. Böylece ülkemiz için önemli bir eksiklik giderilmiş olacak.

6x1,5x0.7 metre boyutlarındaki Sirkülasyon Kanalı'nda saniyede 2 metre akım hızı sağlanabiliyor ve özellikle akım görüntüleme deneyleri yapılabiliyor. Modelhanede değişik malzemelerden her türlü boyut ve tipte deniz aracının modeli imal edilebiliyor. Deneysel imkanların yanı sıra laboratuvarda lisanslı veya fakülte personeli tarafından geliştirilmiş çok sayıda bilgisayar yazılımı bulunuyor. Bu programlar dizayn sürecinde form optimizasyonu, direnç, güç, sevk, takıntı dizaynı, denizcilik, manevra ve mukavemet gibi temel konularda deneysel çalışmaları destekliyor.

Laboratuvarın araştırma uygulama alanları ise her türlü gemi tekne formu dizaynı ve optimizasyonu; direnç deneyleri ve analizi; 3-D iz ölçümü ve analizi; sevk deneyleri ve güç performansı analizi; pervane dizaynı ve analizi; akım görüntüleme deneyleri ve analizi; denizcilik performans ölçümü ve analizi ile açık su yapılarıyla ilgili ölçümler ve analizler olarak özetleniyor.

Ata Nutku Gemi Model Deney Laboratuvarı'nda son iki yıldır ortalama 25'er gemi model deneyi yapılıyor. Özel sektörün yanında MİLGEM'in optimizasyon çalışmaları ve ilgili deneyleri laboratuvarda gerçekleştirilmiş. Yeni tip karakol botunun ihale öncesi ve ihale sonrası deneyleri de laboratuvarda yapılmış. Laboratuvar Savunma Sanayi Müsteşarlığı, Pendik Tersane Komutanlığı, Gölcük Tersane Komutanlığı ve İDO ile çok yakın çalışıyor. Yurtdışından da çeşitli firma ve kuruluşlara hizmet veriliyor. Bu kapsamda EUCLID (NATO) projesi gerçekleştirilmiş. Projede tek tekneli su üstü savaş gemileri  için  en iyi direnç ve denizcilik kabiliyetlerine sahip optimum tekne geometrilerinin geliştirilmesini sağlayacak sayısal yöntemler geliştirilmiş ve deneysel olarak kanıtlanmış. Ayrıca laboratuvarda Doç. Dr. Mustafa İnsel?in yürütücülüğünü yaptığı SMOOTH isimli AB projesinin ilgili model deneyleri de yapılıyor.

Doç. Dr. Emin Korkut: "Bir 'Çözüm Merkezi' olmayı amaçlıyoruz"

Laboratuvarda bir doktor mühendis, bir tekniker, üç teknisyen, bir teknik ressam olmak üzere altı kişi çalışıyor. Laboratuvar hakkında bilgi aldığımız Ata Nutku Gemi Model Deney Laboratuvarı Sorumlusu Doç. Dr. Emin Korkut, öncelikle 'bir çözüm merkezi' haline gelmeyi amaçladıklarını söylüyor. Türkiye'de bu alanda hizmet veren tek kuruluş olduklarının altını çizen Korkut, "Laboratuvar, 1960 yılından bu yana, büyük çoğunluğu son 15 yıl içinde Prof. Dr. Yücel Odabaşı'nın Türkiye'ye dönüşüyle birlikte 350'ye yakın deneysel proje ile ülkemizin gemi inşaatı teknolojisine önemli katkılar sağladı. Özellikle 1990'lı yıllarından başından itibaren özel sektörle bağlantılarımız arttı. Dolayısıyla hem özel sektöre model deney hizmeti veriyoruz, hem de sorunlarına bir çözüm merkezi olma yolunda ilerliyoruz." diyor.

International Towing Tank Conference (ITTC) - Uluslararası Deney Havuzları Birliği'ne de 1972 yılından beri üye olduklarını vurgulayan Korkut, on senedir de ITTC'nin komisyonlarında aktif olarak yer aldıklarını belirtiyor. Korkut şu bilgileri veriyor: "Bugünlerde laboratuvarda bir dökme yük gemisinin model deneylerine başlanacak. Deney için sıra bekleyen projelerimiz de mevcut. Fiyatlarımız Avrupa'daki laboratuvarların fiyatlarının yarısı seviyesinde; fakat onların sadece hesap ile yaptıkları analizleri biz ayrıca deneysel olarak da yapıyoruz. Yurtdışındaki bazı laboratuvarların havuz boyları bizimkinden uzun. Teçhizat olarak ise lazer ölçüm aletlerimiz eksik, bunları da en kısa sürede tedarik etmek için çalışmalar yürütüyoruz."