21 Kasım 2014 | ÃœRÃœN 35. Sayı (Kasım-Aralık 2014)

A. Can Çorakçı 
Pruftechnik Proaktif Bakım Teknolojileri
Durum Esaslı Bakım programları (Condition based Maintenance, CbM) gemi endüstrisinde standart bakım stratejileri haline gelmektedir. Her geçen gün daha fazla gemi taşımacılık firması gemilerini durum izleme cihazları ile donatarak makinelerinin sağlıklı çalışıp çalışmadığını kontrol etmektedir.
Durum izleme sistemleri, makinelerin aniden arızaya geçme riskini azaltır. Bu risk azalımı ile plansız ve yüksek maliyetli duruş miktarlarını azaltarak makinelerin emre amadelik süresi yükseltilmiş olur. Bu tür sistemlerin var olması geminin üst sıralarda sıralandırılmasında önemli rol oynamaktadır. İyi planlanmış bir CbM programı ile herhangi bir geminin bakım süresinde ciddi düşüşler söz konusu olmaktadır. Özellikle durumu iyi olan makinelere gereksiz müdahaleler önlenerek genel bakım süreleri optimize edilir ve bu şekilde gereksiz masraflardan kaçınılmış olur. Peki, gemide yeterince eğitimli personel yoksa CbM programı nasıl düzgün bir şekilde yürütülebilir?
Makinelerin durumunu izlemek için iki farklı yöntem vardır. Bunlardan ilki el tipi veri toplama cihazları ikincisi ise makinelere sabitlenmiş ve online durum izleme sistemleridir. Bu yöntemlerden hangisinin seçileceği ise daha çok makine tipleri, talimatlar ve kullanıcı taleplerine bağlı olarak değişkenlik gösterebilir. En mükemmel sonuç kritiklik seviyesi yüksek makinelere online durum izleme sistemi monte edilip diğer makineleri ise el tipi veri toplama cihazları ile takip etmektir.


El Tipi Veri Toplayıcılar
Motor, pompa ve fan gibi standart makinelerde el tipi veri toplayıcılar ve uygun bir yazılım programı ile düzgün bakım stratejisi sağlanabilir. Düzgün bir Durum İzlemeli Bakım için tekrar edilebilirliği ve hassasiyeti yüksek veri toplanması gerekmektedir. Ancak bu her zaman mümkün olmayabilir. Hangi ölçüm noktalarından ölçüm alınacağı ve ne tür ölçüm detaylarının alınması gerektiğini bilmek çok önemlidir. Ölçüm noktalarını hatırlayan ve otomatik ölçüm yapabilen sistemlerin uygulanabilmesi çok önemlidir. Prüftechnik tarafından özel olarak geliştirilen VIBCODE teknolojisini kullanarak tanımlanmış her ölçüm noktasında veri toplama cihazı otomatik olarak hangi noktada olduğunu anlar ve ölçüm sonucunu ilgili noktaya otomatik olarak kaydeder. Böylece daima aynı noktadan, aynı şartlarda ve kullanıcı hatasını bertaraf edecek şekilde hassas ve tekrarlanabilir ölçümler yapılabilmektedir. Kullanıcı tarafından izlenmesi gereken yol haritası şu şekildedir: Durumu izlenecek makinelerin bir listesi çıkarılıp bu listeye rulman, devir sayısı, güç, kaide tip gibi bilgiler girilmelidir. Daha sonra her bir makinenin üzerinde ölçüm noktaları belirlenmelidir. Kullanıcı tarafından her bir noktada hangi ölçümlerin yapılacağı belirlenip ölçüm rotası hazırlanmalıdır. Bu işlemler yazılımın içinde yapılıp daha sonra el tipi veri toplama cihazına aktarılır. 
Operatör ölçüm sensörünü önceden yerleştirilmiş VIBCODE adaptörlerine bağladığında el tipi veri toplama cihazı hangi makinenin hangi noktasından ölçüm yaptığını anlamasını sağlar. Böylece el tipi cihaz VIBXPERT bulunduğu noktada hangi ölçümleri alacağı önceden programlanmış olduğu için sırası ile gerekli ölçümleri alır ve kaydeder. Ölçüm rotası tamamlandığında ise toplanan veriler OMNITREND yazılımına aktarılıp daha detaylı analiz yapmak amacı ile değerlendirilebilir.  


Uzaktan Analiz
El tipi VIBXPERT cihazı ve VIBCODE tanıma sistemi ile ölçümler güvenli ve hatasız bir biçimde yapılabilir. VIBXPERT el terminali ile karakteristik değerleri (1. seviye izleme) toplanır. Toplam değer ölçümlerinde makine titreşim verisi, rulman durum verisi (örneğin shock pulse ölçümü) mevcuttur. Bu değerler zamanla toplanır ve trent takip edilir.
Makine titreşim durumları konusunda uzman bir titreşim analisti tarafından alarm seviyeleri belirlenerek sisteme işlenir. Ardından yapılan ölçümler esnasında alarm seviyesine ulaşan makinelerde detaylı analiz ölçümleri gerçekleştirilmelidir. Bu ölçümlerde spektrum, zarf spektrum veya zaman dalga formu gibi seviye 2 ölçümler gerçekleştirilmelidir. Bu ölçümler ile arızaya sebep olan etkenin ortaya çıkartılması gerekmektedir. Prüftechnik GbmH servis ve tanı izleme merkezi tarafından Katar Gemicilik Şirketi (QSC) için bu şekilde bir çalışma yapılmıştır ve Teknik Müdür Rahul Bhargava bu şekilde bir uygulamanın beklenmedik duruşları en aza indirdiğini belirtmiştir.



Akıllı Veri Kopyalama Süreci ile Durum İzleme Programı Akış Diagramı 



Akıllı Veri Kopyalama Süreci
OMNITREND programı sadece veri analizi için kullanılan bir yazılım değil ayrıca ölçülen verinin de saklandığı bir platformdur. OMNITREND programı ile bütünleşmiş çalışan “Akıllı Veri Toplama Süreç” (IDRP) aracı ölçüm verilerinin küçük boyutlardaki ZIP formatındaki dosyalara dönüştürülerek Onshore tarafındaki titreşim analistine düşük maliyetler ile gönderilmesini sağlar. 100-150 ölçüm noktasından oluşan 3 aylık ölçüm verisinin oluşturacağı veri dosyasının IDRP özelliği ile 600 KB’lara kadar düşürülmesi mümkün olmaktadır. Bu işlem otomatikleştirilerek belirli periyodlarda gönderilmesi ayarlanabilir. Bu süreç ile Onshore tarafındaki uzman personel gemideki makine durumları hakkında sürekli bilgi sahibi olmuş olur. Bu işlem sırasında ölçüm verisinin bulunduğu veri tabanına ait tüm bilgiler yerine sadece ölçümlerle ilgili kısım aktarılmış olur. Bu şekilde uydu iletişimde yüksek veri büyüklüğünden oluşabilecek ek masrafların önüne geçilmiş olur. Ölçüm verileri firmanın bünyesinde bulundurulan titreşim analistleri tarafından analiz edileceği gibi Prüftechnik Türkiye bünyesinde bulunan ISO CAT sertifikalı titreşim analistleri tarafında da analiz edilip firmaya raporlama hizmeti verilebilir.

 

---

R E K L A M