Türk Koster Armatörlerini bir araya getirmek ve başta “Koster Filosunun Yenilenmesi Projesi” olmak üzere armatörlerin müşterek ve münferit sorunlarına çözüm bulmak amacıyla 2014 yılında kurulan Koster Armatörleri ve İşletmecileri Derneği (KOSDER), geçtiğimiz günlerde 2. Olağan Seçimli Genel Kurulu’nu gerçekleştirdi. Derneğin kurucu başkanı Salih Zeki Çakır’ın istifası sonrası görevi devralan Hüseyin Kocabaş, tek aday olarak girdiği seçimi oybirliği ile kazanarak görevine devam ediyor. Başkan Hüseyin Kocabaş ile geçtiğimiz günlerde imzaları atılan koster filosu yenileme projesini ve derneğin önümüzdeki dönem hedeflerini konuştuk...

TERSANE: KOSDER’in 2. Olağan Seçimli Genel Kurulu yapıldı ve siz oybirliği ile başkan seçildiniz. Göreve geliş sürecinizi kısaca anlatabilir misiniz?

HÜSEYİN KOCABAŞ: KOSDER, 2014 yılında Kurucu Başkanımız Salih Zeki Çakır liderliğinde armatör arkadaşlarla bir araya gelerek kurduğumuz, önceliği koster filosunun yenilenmesi projesi olsa da koster armatörlerinin müşterek ve münferit tüm sorunları karşısında birlikte hareket etme hedefiyle yola çıkmış bir dernek. 25-30 kişi bir araya gelerek kurduğumuz derneğimiz, kısa sürede büyük teveccüh gördü. Bugün geldiğimiz noktada, 115 fiili üyemiz var. 340 parça koster gemisi ve toplamda 3 milyon DWT civarında bir kapasiteyi temsil ediyoruz. Türkiye’deki koster armatörleri ve işletmecilerinin yarısından fazlası bizim üyemiz. Henüz üye olmayan kişi ve kurumlara da kapımız her zaman açık. 

Benim başkanlık görevini üstlenme sürecim biraz hızlı gelişti. Salih Bey, Deniz Ticaret Odası seçimleri sürecinde taraf olduğu için, ilkeleri gereği dernek kimliğini bırakmak istedi. Dolayısıyla bir anda istifa etti. İstifa ederken de beni adres gösterdi. Yönetim kurulu da teveccüh gösterdi ve başkanlık görevini ben üstlendim. Bunu akabinde de 2. Olağan Genel Kurulumuzu gerçekleştirdik. Başka bir arkadaş da aday olmadı ve Genel Kurulumuz oybirliği ile beni başkan seçti. Bizim sloganımız, “Başkanlık değil, birliktelik önemli”. Dolayısıyla iki yıllık görevimiz süresince birlikte hareket edip derneğin kuruluş amaçları doğrultusunda çalışmalarımızı sürdüreceğiz.

TERSANE: Koster Filosu Yenileme Projesi’nde imzalar atıldı. Proje hakkında biraz bilgi verebilir misiniz?

HÜSEYİN KOCABAŞ: 2014 yılında KOSDER’in kurulması ile beraber, önceliğimizi, “Koster Filosu Yenileme Projesine” verdik. Kendi içimizde çalışmalar yürüttük, bu çalışmaları ilgili resmi kurumlara sunduk. Nasıl hayata geçirilebileceği, nasıl sürdürülebilir olacağı konusunda çalışmalar yaptık. Biz bu çalışmaları yaparken, bir hurda teşviki gündeme geldi. Ama bu teşvik, bizim istediğimiz manada, altı dolu olan bir teşvik değildi. Şu ana kadar da zaten hiçbir armatör gemisini hurdaya verip de bu teşvikten yararlanmadı. Çalışmalara devam ederken, Koster Filosu Yenileme Projesi’nde bu teşvikin olması gerektiği ama bu haliyle olmaması gerektiğini söyledik. Biz; Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı’ndan bir hamle beklerken, beklediğimiz hamle Sanayi Bakanlığı’ndan geldi. Yaptığımız çalışmaları sunduk, nasıl bir proje beklediğimizi anlattık. Nasıl bir proje gelirse hem koster armatörlerinin önünü açar; hem gemi inşa sanayiine, dolayısıyla istihdama katkıda bulunur; Türk Bayrağı’nın “Beyaz Liste”de kalması ve Karadeniz, Akdeniz Havzası’nda üstünlük sağlamak için yeni ve güçlü bir filo nasıl oluşturabiliriz konuştuk, düşüncelerimizi söyledik. 1980’li yıllarda Bülent Ulusu hükümeti döneminde verilen yeni inşa yatırım kredilerinin konseptini anlattık. Önce bu model kabul görse de, zaman içerisinde bireysel değil, birlikte hareket etmemiz istendi. “Siz birlikte hareket edin, biz de devlet olarak destekleyelim, hatta ortak olalım” denildi. Bakanlığın bu konu için ayrılmış bir fonu da vardı. Bu fonunun, bir şekilde gemi inşa ve yan sanayiyi de destekleyecek şekilde kullanılması düşünüldü. Bu nedenle Türk tersaneleri ve yerli yan sanayi ürünlerini özendirecek bir çalışma yapıldı.

Gelinen noktada durum şu şekilde; yüzde 49’u Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’na bağlı Türk Patent Marka Kurumu’nun, yüzde 51’i özel sektörün teşkil ettiği: Koster Denizcilik A.Ş. firması kuruldu. İstanbul Koster Denizcilik ve Yatırım A.Ş. bu şirketin yüzde 51 hissesine sahip özel sektörün temsil edildiği şirket, çatı firma ise Koster Denizcilik A.Ş. Şimdi ise sermaye artırımına gidilerek hisse satışı gerçekleştirilecek. Denizcilik sektöründen arkadaşlarımız İstanbul Koster Denizcilik ve Yatırım A.Ş.’ye hissedar olacaklar.

Bunun akabinde, 11 Haziran’da Sayın Başbakanımız; Ekonomi, Sanayi ve Ulaştırma Bakanlarımız ve sektörü temsilen Sayın Salih Zeki Çakır ve Tamer Kıran’ın imza koyduğu bir anlaşmayla proje resmileşti. Şimdi, seçimler sonrası kabinede değişiklikler yaşandı. Ama devlette devamlılık esastır. Yeni gelen yetkililer de bu imzaların arkasında duracaktır. Ama süreç nasıl devam edecek birlikte göreceğiz.

Sistem şöyle işleyecek: Yeni inşa edilecek geminin değerinin yüzde 49’unu doğrudan devlet karşılayacak. Geri kalan yüzde 51’i ise kendi öz sermayemizin üstüne kredi alarak biz karşılayacağız. Bu kredinin faizi ise devletin belirlemiş olduğu oranlarda devlet tarafından karşılanacak.  Gemi yaptırıldıktan ve işletmeye alınıp kredi borçları ödendikten sonra devletle baş başa kalacağız. Bu noktadan sonra devlet, o günkü şartlarda geminin tamamını özel sektörü temsil eden fi rmaya teklif edebilecek.

TERSANE: Proje DTO öncülüğünde yürütülecek. Bu noktada, KOSDER’in yeri ne olacak projede?

HÜSEYİN KOCABAŞ: Bu çaptaki büyük projelerde, Devlet her zaman karşısında sektörün öncü kuruluşunu görmek ister. Denizcilik sektörünü temsil eden yetki ise Deniz Ticaret Odası’ndadır. Doğal olarak proje Deniz Ticaret Odası ile yürütülüyor, ki doğrusu da budur. Biz de bütün armatörler zaten Deniz Ticaret Odası üyeleriyiz. KOSDER, koster armatörlerinin birlikte hareket etmesi amacıyla kurulmuştu. Bu doğrultuda çalışmalar yaptık ve yapmaya devam edeceğiz. Aynı çalışma temposuyla bu projenin yanında olacağız. Proje seçimi, inşa süreci gibi aşamalarda KOSDER üyelerinin tecrübeleri mutlaka önemli roller oynayacaktır.

TERSANE: İlk geminin yapımına ne zaman başlanacak ve ilk etapta kaç gemi yapılacak?

HÜSEYİN KOCABAŞ: Önümüzdeki süreç önemli. Yeni kabine ile beraber yeni bir yapılanmaya gidildi. Bu yapılanma sonrası süreç ne kadar hızlı ilerler, nasıl devam eder göreceğiz. Tabii ki bu biraz da bize bağlı. Devlet bu proje için zaten kendi hazırlığını yapmıştı, parası da hazırdı. Bu noktada özel sektör olarak bizim de hızlı hareket etmemiz gerekiyor. Sermaye oluşumumuzu bir an önce tamamlamamız lazım. Kimler katılacak? İlk etapta ne kadar para toplanacak? Ne kadar kredi alacağız? Bu aşamaları hızla geçebilirsek, ki ümidimiz de odur; ilk etapta 20 gemi düşünülüyor. Bu 20 gemi aynı proje mi olur? Ya da hangi proje olur? Amaca en uygun gemi prototipini bulup kararlaştıracağız. Bu zaman içerisinde de şirketin fi nansal yapısını oluşturup projelere başlayacağız.

TERSANE: Projeyi armatörler kadar hevesle bekleyen bir de tersaneler var. Gemi inşa sanayiine ve yan sanayiye ne gibi katkıları olacak?

HÜSEYİN KOCABAŞ: Projenin en önemli noktalarından biri bu. Hatta bazı arkadaşlarımız, projenin “armatör projesinden çok tersane projesi” olduğunu söylüyorlar. Ama bu bir bütün. Tersane olmazsa, armatör gemi yaptıramaz, armatör olmazsa tersane gemi yapamaz. Sektörü bütün olarak düşünmek lazım. Bu anlamda proje tersaneler tarafından da, yan sanayiciler tarafından da büyük bir hevesle bekleniyor. Tabii ki proje tersanelere bir ivme kazandıracak. Bununla birlikte istihdamı artıracak. Sadece tersanelerle sınırlı kalmayıp, gemi inşa sanayiine hizmet veren yan sanayiinin de gelişeceğini düşünüyoruz. Çünkü proje yerli malzeme kullanımını da artırmayı hedefl iyor. Zaten Sanayi Bakanlığı da bu nedenle projenin içerisinde. 

TERSANE: KOSDER’in önümüzdeki dönemde başka ne gibi projeleri olacak?

HÜSEYİN KOCABAŞ: Tabii ki KOSDER sadece Koster Filosu Yenileme Projesi ile ilgili değil. Geçmişte yaptıklarımız ortada. Kariyer Günleri olsun, transit geçişler, yönetmelikler, gemi adamları ile ilgili çalışmalar olsun, bu çalışmalarımız sürekli devam ediyor. Özellikle insan kaynakları konusunda çok sıkı çalışıyoruz. Şu an yaz tatili dönemi olması nedeniyle çalışmalarımız yoğun değil. Ancak Kurban Bayramı sonrası bir araya geleceğiz ve tatilde düşündüğümüz yeni projeleri de gündeme alarak tam kapasite çalışmalara devam edeceğiz. Geçtiğimiz günlerde Almanya’da düzenlenen “Shipping Days” etkinliği vardı. Benzer bir projeyi Ekim ayı içerisinde burada hayata geçirmeyi planlıyoruz. Bu sayede bölgedeki tüm paydaşları bir araya getirmeyi hedefl iyoruz. Kısacası KOSDER’e ne görev düşüyorsa yapacağız, nerede bir boşluk varsa, orada kendimizi ifade edeceğiz.