Tüm elektrikli makine ve cihazların belli aralıklarla kontrol edilmesi gerekmektedir. Özellikle üretim ya da önemli incelemeler yapılan cihazların ne kadar doğru gösterdikleri, kullanım alanlarına uygun doğruluk aralıklarında olup olmadıkları bilinmelidir. Bu tespite kalibrasyon diyoruz.

Kalibrasyon bazen yanlış anlaşılmakta, bir cihazın doğru göstermesi için ayarlanması ile karıştırılmaktadır. Oysa bu tarif, onarıma girmektedir. Kalibrasyonda cihazın çalışması değiştirilmemekte, mekanizmasının çalışmasına dokunulmamaktadır. Kalibrasyon, söz konusu cihazın / makinenin, referans bir cihaz ile karşılaştırılması, ölçümlerin bir tablo ile raporlanmasıdır. Bu değerler, referans cihaz ile uygulanan, kalibrasyon yapılan cihazın gösterdiği sonuçlardır.

Kalibrasyon işlemi tamamlanınca sonuç tablosu sertifika dosyasına aktarılarak kalibrasyon sertifikası oluşturulur ve ölçümler belgelenir. Bu belgede sonuçların karşılaştırılabileceği bir tolerans limit tablosu ve ölçüm belirsizliği değerleri de bulunabilir. Ayrıca sertifikada testler sırasında kullanılan referans cihazlar hakkında da bilgiler bulunur. Bu, kalibrasyonun izlenebilirlik özelliğidir.

Kalibrasyon işleminde önemli noktalardan biri de, yetkinliktir. Bu çalışmaları yapacak kuruluşun, alanda yetkin olması, uygun cihazlara, alt yapıya ve yetişmiş personele sahip olması gerekmektedir. Ayrıca çalışmalarının, hizmet verdiği alanda söz sahibi belgelendirme kuruluşlarınca tanınması ve akredite edilmiş olması; sahip olduğu cihazların belli periyotlarla (genelde yıllık) kalibre edilmesi ve personelinin sürekli eğitim alması gerekmektedir.

Kalibrasyon işlemi iki farklı yerde yapılmaktadır. Birincisi laboratuvar, diğeri saha kalibrasyonudur. Laboratuvar başlı başına ayrı bir sorumluluk ve şartlar içermektedir. Dünyaca belirlenmiş olan ISO/IEC 17025 Kalibrasyon Laboratuvarı Standartları’na uygun olarak dizayn edilmiş bir laboratuvar, ideal kalibrasyon hizmetlerini sunabilir. Ülkemizde kalibrasyon laboratuvarları için uygunluk belgesini, Uluslararası Laboratuvar Akreditasyon Birliği (ILAC)’nin üyesi olan TÜRKAK (Türk Akreditasyon Kurumu) vermektedir. Laboratuvar şartları çok basit olmadığından, akreditasyon süreci 2 yılı bulabilmektedir.

Laboratuvar kalibrasyonunda, işlemin yapılacağı odalara o işlemin laboratuvarı denir. Örneğin elektriksel laboratuvar, mekaniksel laboratuvar, sıcaklık laboratuvarı gibi. Her laboratuvar belirlenmiş fiziksel şartlandırmaya sahiptir. Oda sıcaklığı, nemi belirlenmiş aralıkta tutulur ve klimalar 24 saat çalıştırılır. Oda sıcaklık ve nem değerleri sürekli kayıt altına alınır.

Laboratuvar ortamlarındaki sıcaklık ve nem değerlerinin test ve ölçü aletleri üzerindeki etkileri göz önünde bulundurulduğunda, metal malzemelerin sıcaklık ile boyutunun değişmesi gibi sebeplerden dolayı ortam şartlarının sürekli izlenerek kayıt altına alınması önem arz etmektedir. Örneğin 50 mm’lik bir çelik mastarın boyu, her bir derece sıcaklık (°C) artışında 0,0006 mm uzamaktadır. Bu durumda aynı uzunluk ölçüsünün farklı sıcaklık değerlerinde farklı ölçüm sonuçları vereceği açıkça görülecektir. Benzer şekilde belirli bir sıcaklık altındaki direnç, bobin gibi elemanların farklı sıcaklıklarda farklı değerler vereceği bilinmektedir. Kalibrasyon işleminde kullanılan kalibratörler ile test ve ölçü cihazlarının ortam basıncı, toz miktarı, titreşim, sıcaklık ve nem gibi dış etkenlerden etkilenmesi ile ölçüm belirsizliklerine yol açtığı bilinmektedir. Kalibrasyon faaliyetlerinin izlenebilirlik zinciri dâhilinde kontrol edilebilmesi maksadıyla ortam şartlarının kontrol altında tutulması, bahsedilen bu değerlerin gözlemlenerek kayıt altına alınması yasal bir zorunluluktur.

Ölçüm için gelen cihazlar şartlandırılmış odalara alınmakta ve bu ortamdaki sıcaklığa eşit hale gelinceye kadar (12 saat) bekletilmektedirler. Daha sonra kalibrasyon uygulanmaktadır.

Saha kalibrasyonu ise, prosesin bulunduğu yerde (gemi ya da fabrika / tesis) yapılan çalışmalardır. Bu işlemler için, saha kalibrasyonuna uygun tipte cihazlar kullanılmaktadır. Ölçüm sonuçları not edilmekte ve ofise bildirilmektedir. Bu seçenek, özellikle sökülmesi durumunda risk oluşturacak, tesisin durmasına neden olabilecek komponentler / sistemler için geçerlidir.

Gemilerde kalibrasyon her geçen gün önem kazanmakta, sadece komponent değil (voltmetre , ampermetre , transmitter vb.) aynı zamanda çeşitli otomasyon ve emniyet sistemleri için de kalibrasyon talep edilmektedir. Hatta klas kuruluşları birçok kalibrasyonu standart talep olarak görmektedir.

Örneğin gemiye enerji sağlayan jeneratörlerin ana şalterlerinin (Air Circuit Breaker) test ve kalibrasyonu standart kalibrasyon listesine girmiştir. Yine birçok önemli, kritik gösterge ve sistem mutlaka kalibrasyon gerektirir. Ne kadar sağlıklı çalıştıkları, hangi doğruluk aralıklarında oldukları bilinmelidir.

Aynı önem, Sintine Seperatörü (Oily Water Separator), ODME (Oil Discharge Monitoring Equipment), Kazan emniyet sistemleri, Gas Detection Systems gibi konularda da geçerlidir. Bu sistemlerin de kendi kuralları içerisinde ve fiziksel dizayn değerlerine göre test edilip, kalibrasyona tabii tutulmaları gerekmektedir.

CONTROL TECHNIC, ülkemiz tersanelerine bakıma gelen gemilere verilen hizmetlerin kalitesinin ve çeşitliliğinin ülkemizin prestijine katkı sunacağını düşünmekte, buna paralel hızlı ve güçlü yatırımlara girmektedir. Dört katlı yeni iş yerini satın alarak, sektördeki mevcudiyetini ve ciddiyetini ispatlayan şirketimiz, yatırımlarını devam ettirmekte ve ISO/IEC 17025 Kalibrasyon Laboratuvarı kurulumunu tamamlamak üzeredir. Aynı zamanda TÜRKAK akreditasyon çalışmaları da sürmekte, kısa süre sonra tamamlanması planlanmaktadır. Mevcut tüm çalışmalarımız (kalibrasyon dahil) Bureau Veritas ve Russian Class tarafından onaylanmış ve sertifikalandırılmıştır. Bu doğrultuda yıllardır aşağıdaki hizmetler en yeni kalibrasyon cihazlarımız ve eğitimli personellerimizle gerçekleştirilmektedir:

• Oily Water Separator test & calibration
• ODME test & calibration
• Air Circuit Breaker (ACB) test & calibration
• Tanker Fixed Gas Detection Systems test & calibration (Hanla IMS authorised)
• Tank Level Gauging (Hanla authorised)
• Tank 95 / 98 % Alarm test & calibration
• Switch Board Instrument (V, A, Hz, KW) calibration
• Fire Alarm Systems test & calibration
• Local Application, Water Mist, Springler, Hold Smoke Detection System (Safetec authorised)
• Engine Automation Systems
• M/E Oil Mist Detector (Graviner authorised)
• Public Anouncement (PA) Systems
• Generator voltage producing troubleshooting
• Boiler Systems
• Switchboard cleaning
• Rudder Angle Indicator Systems
• Water Ingress Alarm System

Şirketimiz, çalışmalarını sektöre fuarlara katılarak tanıtmakta, yurt içi yurt dışı organizasyonları takip ederek, yenilikleri izlemekte ve bazı yabancı markaların da temsilciliğini sürdürmektedir.