ÖMER AYDIN
Control Technic

Deniz kirliliÄŸi, buna neden olmak, tüm denizcilerin ve armatörlerin kabusudur.

Günümüzde Dünya’nın korunması için tüm ülkeler iÅŸbirliÄŸi yapmakta, çeÅŸitli kurallar geliÅŸtirilmekte, sistemler üretilmektedir. Hem denizin, hem karanın hem de havanın mümkün olduÄŸu kadar temiz tutulması, eskisine göre çok daha fazla önem verilen konulardır. Bu doÄŸrultuda, denetimler arttırılmakta, sorumluluklar yüklenilmekte ve uygulamada hassasiyet gösterilmeye çalışılmaktadır. Gemiciler için en büyük sorumluluk deniz kirliliÄŸi iken, ÅŸimdi buna hava kirliliÄŸini azaltma veya limitleme de eklenmiÅŸtir. Hava kirliliÄŸi için geliÅŸtirilen sistemleri bir baÅŸka sayının konusu olarak bırakıp, asıl konumuza devam edeceÄŸiz.

Sintine seperatöleri, Oily Water Separator ya da Bilge Separator olarak da anılmaktadırlar. Sistemin temel görevi, gemide biriken çeÅŸitli atık suların içerisindeki yaÄŸ miktarını limitlere kadar azaltarak, denize basılabilir duruma getirmektir. Bunu yaparken tüm marka ve modeller neredeyse aynı fiziksel tekniÄŸi kullanırlar; filtreleme ve özgül ağırlık prensibi.

FÄ°LTRE Ä°ÅžLEMÄ° NASIL GERÇEKLEŞİR
Sintine seperatörlerinde filtre tankı bulunur. Sisteme giren su, bu tanka alınır. Tank içerisindeki filtre tipi de, her markanın kendi özel teknolojisine göre deÄŸiÅŸiklikler gösterir. Yağın özgül ağırlığının sudan küçük olmasından dolayı, su, tankın dibine çökerken, yaÄŸlar tankın üst kısmına birikir. Tankın üstünde bulunan yaÄŸ sensörünün probu, yaÄŸ seviyesini sürekli izler ve ayarlanan seviyeye ulaşıldığında, tankın üzerindeki pneumatic yön valfini açarak, üstte biriken yağı, atık yaÄŸ tankına gönderir. Yağın bittiÄŸini algılayan yaÄŸ sensörü, valfi tekrar kapatır. Bir çok seperatörde ikinci filtre tankı da bulunmaktadır ve ilk tankta kaba temizliÄŸi yapılan suyun, bir iÅŸlemden daha geçirilerek, iyice yaÄŸdan arındırılması saÄŸlanır. Ä°kinci tankın çalışma prensibi de, ilki ile aynıdır. Bazı modellerde bu tankta farklı filtre yapıları da bulunabilmektedir.

TEMÄ°Z SUYUN DENÄ°ZE BASILMASI
Denize gönderilecek sular için gereken tanımlama “Marpol -Annex I- Regulations for the Prevention of Pollution by Oil’ de maddeler halinde tanımlanmıştır.

Bunların içerisinde, denize basılacak suyun 15PPM (Milyonda 15 parça) yağı geçmemesi gerektiÄŸi de belirtilir. Böyle hassas bir ölçümün yapılabilmesi için, tüm sintine seperatörleri bir çıkış izleme monitörü ile donatılmıştır (Oil Content Meter) .

Su içerisindeki yağın tespit edilmesi, yıllar içerisinde geliÅŸen teknolojilerle birlikte ilerleyerek, basit fotosel devrelerinden, günümüzün ultraviyole floresan tekniÄŸine ulaÅŸmıştır. Bu yöntemde, analiz yapılacak örnek sıvıya ultaviyole ışık demeti gönderilir ve bir alıcı, yansımaları ölçer. YaÄŸ molekülleri ışığı daha az absorbe edip, daha çok yansıttığı için, alıcı sensör ve devreler vasıtası ile, yaÄŸ parçacıkları tespit edilip, ölçüm yapılmış olur.

Filtrelerden geçip denize verilecek su aynı zamanda Oil Content Meter’ den de geçer ya da bu monitöre çıkış devresinden örnekleme gönderilir. Böylece çıkış sürekli izlenir. 15PPM DeÄŸeri aşılmıyor ise, son kontrol elemanı olan 3 yollu vana açılarak, yaÄŸdan arındırılmış temiz su denize gönderilir. EÄŸer Oil Content Meter 155PPm’ den yüksek bir deÄŸer ölçer ise, çıkış valfi yön deÄŸiÅŸtirerek, kirli suyu tekrar atık su tankına geri gönderir ve alarm çaldırır. Aynı zamanda sintine pompasını da durdurur ve personelin gereken müdahalesi ile tekrar devreye alınabilir.

Unutulmaması gereken nokta, çıkışın 15PPM olması her yerde denize bu suyun basılabileceÄŸi anlamına gelmemektedir ve "Marpol -Annex I- Regulations for the Prevention of Pollution by Oil" da tüm durumlar için gereken koÅŸullar tanımlanmıştır. Yönetici pozisyonundaki denizcilerin sorumlulukları gereÄŸi bu yayınlara hakim olması gerekmektedir.

TEST VE KALÄ°BRASYON
Sistemin en önemli bölümlerinden biri olan Oil Content Meter’ in, saÄŸlıklı çalışıp çalışmadığı sürekli denetlenmeli, gemi yetkilileri tarafından, ürün modeline göre mevcut temizlik ve test prosedürleri sık aralıklara tekrarlanmalı ve her zaman tüm fonksiyonlarıyla çalışır durumda tutulmalıdır. Liman denetçilerinin ve diÄŸer denetleme kuruluÅŸlarının ilk kontrol etmek istedikleri gemi sistemi sintine seperatörleridir. Bir çok gemi bu nedenle tutuklanmakta, ancak sistem tamir edilince serbest bırakılmaktadır.

Sintine seperatörlerinin rutin test ve kontrolleri yapılmalı , ayrıca kalibrasyonları da, ya yetkili firmaya ya da konusuna haiz ve gerekli test kitlerine sahip firmalara yaptırılmalıdır. Kalibrasyonda her marka ve modele göre özel referans test sıvıları kullanılmakta, sistemin ölçümleri kontrol edilmektedir. Ayrıca 15PPM sesli ve görsel alarm çıkışları, sintine pompasının durması, çıkış valfinin yön deÄŸiÅŸtirmesi, filtre tankı üzerindeki sensör ve solenoid valflerin performansları dikkatlice izlenmeli, rastlanan problemler de giderilmelidir.

CONTROL TECHNIC 20 Yıla yaklaÅŸan tecrübesi ile tüm markalar için test ve kalibrasyon hizmeti vermekte, arızalı bir çok sistemi de tamir edebilmektedir. Ayrıca tüm servislerini kapsayan TÜRKAK Kalibrasyon Laboratuvarı akreditasyon projesi tamamlanmak üzeredir.