SUAT ATAKAN ULUBAY
Mekatronik Mühendisi / Ekin Endüstriyel Soğutma Sistemleri Satış Uzmanı

Günümüz dünyasında gün geçtikçe artan ihtiyaçlar doğrultusunda ısı geri kazanım sistemleri, en çok talep gören sistemler arasındadır. Enerji maliyetlerindeki gözle görülebilir artış, var olan enerjinin kıymetini arttırmış, özellikle kompresör kullanıcıları açısından kaybolan enerjinin geri kazanımı çok önemli bir faktör haline gelmiştir. Kompresör sistemlerinde kullanılan elektrik enerjisinin minimum %80’i ısı enerjisine dönüşmektedir. Havanın sıkışması ile ortaya çıkan ısı, aksi yapılmaması durumunda atmosfere ısı enerjisi olarak aktarılacaktır.

Isı geri kazanım sistemleri ile bu enerjinin neredeyse tamamı, kullanım suyu, radyatör ısıtma, proses ısıtma gibi alanlarda, kullanılabilir bir enerji haline getirilebilmektedir. Isı geri kazanım esnasında mevcut ısı kaynaklarını, ısıya gereksinim duyan kısma iletmek için kullanılacak eşanjörler ile hem ısı boşa harcanmamış olur, hem de olan ısı gereksinimi için ekstra maliyetten kaçınılmış olur. Üretimde rekabetin git gide arttığı günlerde, işletmeleri rahatlatacak en büyük faktör giderlerin düşürülmesidir.

Kompresörlerin soğutulmasında kullanılan yağın kazandığı ısıl enerji, lehimli tip, plakalı tip ya da borulu tip ısı değiştiriciler yardımı ile üretici firmaların farklı ihtiyaçları doğrultusunda kullanılabilir. Burada eşanjör seçimleri konusunda dikkat edilmesi gereken bazı faktörler bulunmaktadır.

MIT eşanjörler ile yapılan ısı geri kazanım sistemlerinde kaybolan enerjinin yaklaşık olarak %73’ü yeniden kullanılarak, firmaların mevcut ısı enerjisi ihtiyaçlarının neredeyse tamamını karşılayabilmektedir.

Örnek bir hesap yapmak gerekir ise;

100kW kapasiteli bir kompresörün bize eşanjör ile sağlayabileceği enerji miktarı 100x0,73= 73kW’tır. Bu enerjiyi bir radyatör ısıtma sisteminde var olan suyu 50 dereceden 70 dereceye yükseltmek için kullanırsak, Q=m.c.dt formülünü baz alarak, 73x860=ton/hx1x20; saatte 3.139 litre su ısıtmış oluruz. Var olan bir enerjiyi, ihtiyacımız olan bir enerji kaynağında kullanmak, günümüz dünyasının en büyük gerekliliklerinden biridir.

Kompresörde yağın ısıtacağı suyun kirlilik-temizlik seviyesi, yağ basıncı ve yağ sıcaklığına göre detaylı eşanjör seçimi yapılması gerekir. Aksi durumda bir işlem, geri kazanım verimini azaltacağı gibi, kompresör verimini düşürebilmesi de söz konusudur.

MIT Lehimli eşanjörler yüksek basınç ve sıcaklık dayanımları, uzun kullanım ömürleri, düşük bakım maliyetleri ve kompakt tasarımları sayesinde ısı geri kazanım sistemlerinin en kullanışlı ürünleri arasındadır.

Isı geri kazanım sistemi global dünyada oldukça yaygın kullanım alanlarına sahip iken, ülkemizde gelişmekte olan üretim gücü ve üreticilerin artan farkındalıkları sayesinde giderek artan bir pazar haline gelmektedir.

Isı geri kazanım sistemleri, bütün mali kazançlar bir yana, kaynakların verimli kullanımı ile ortaya çıkan CO2 emisyon oranındaki düşüş ile karbon ayak izinizi sınırlandırmaktadır. Bu durum günümüzde bütün üreticilerin göz önünde bulundurması gereken bir faktördür.